“Türkiye Cumhuriyeti'nin yüzüncü yılını kutlarken, aynı zamanda, tarihi boyunca dışlanan ve ezilenlerin hakkını nasıl verebiliriz? Türkiye'nin demokratik siyasi kurumlarının başarılarını aydınlatırken, demokrasiyi ihlal eden yönlerini nasıl açıklarız? Türkiye'nin gelişimini ve ilerlemesini takdir ederken, aynı sürecin yarattığı çaresizlik ve eşitsizlikleri nasıl değerlendirebiliriz?” 100 Kesitle Cumhuriyet Türkiyesi'nin 100 Yılı, ele aldığı bir asırlık dönemin “tarihsel karmaşıklığını kesitlerle tasvir eden” yazılardan oluşuyor. 100 yıllık bir deneyimin tarihsel gövdesinden biyopsi yaparcasına alınan kesitler bunlar: Bazen bir yasa maddesi, bir karar metni, bazen bir söylev, bir beyanat, bir kısa metin, bir şiar, bazen bir mektup, bazen bir şiir veya şarkı, bazen bir fotoğraf, poster, harita veya şema… Önemli ya da simgesel vakalar, vecizeye dönüşmüş sözler… Böylesi fragmanlara dayanarak, son 100 yılın Türkiyesi'nin sadece siyasal değil, toplumsal ve kültürel hayatının çeşitli cephelerini kolaçan ediyor. Alp Yenen ve Erik Jan Zürcher'in derlemesine, alanında uzman 77 araştırmacı, bilgi arka planı bakımından yoğun fakat rahat okunan metinlerle katkıda bulundu.
Alp Yenen
Leiden Üniversitesi Bölge Araştırmaları Enstitüsü'nde modern Türk tarihi ve kültürü alanında doçenttir. Bundan önce, 2016 yılında doktorasını tamamladığı Basel Üniversitesi'nde araştırma görevlisi olarak çalıştı. Comparative Studies in Society and History, Contemporary European History, Behemoth - A Journal on Civilization, Die Welt des Islams: International Journal for the Study of Modern Islam ve Middle Eastern Studies gibi dergilerde yazıları yayımlandı. İttihatçıların Birinci Dünya Savaşı sonrasındaki uluslararası tarihi üzerine bir kitabı bitirmenin yanı sıra, Soğuk Savaş tarihi ile 1970'lerde Türkiye'deki siyasi şiddet üzerine bir proje hazırlıyor. Asiler Devri: İmparatorluk Cephelerinde İsyancılar, İhtilalciler ve Çeteciler (İletişim, 2024) adlı kitabın derleyenlerindendir.
Erik Jan Zürcher
1953'te Leiden'de doğdu. Leiden Üniversitesi'nde öğrenimini tamamladıktan sonra, Nijmegen ve Amsterdam üniversitelerinde doçent olarak çalıştı. 2008'de Leiden'de Türkiye Etütleri kürsüsüne atandı. Ayrıca iki sefer Amsterdam'daki Uluslararası Sosyal Tarih Enstitüsü'nde çalıştı. 1990-1999 arasında bu enstitünün Türkiye bölümü başkanlığını, 2008-2012 arasında genel müdürlüğünü yaptı. Profesör Zürcher 2008 yılından beri Hollanda Kraliyet Bilimleri Akademisi'nin üyesidir. Araştırma sahası özellikle Osmanlı İmparatorluğu'ndan Türkiye Cumhuriyeti'ne geçiş dönemi olan Erik Jan Zürcher'in son kırk yılda on altı kitabı yayımlandı. Bu kitapların hepsi Türkçeye çevrilmiştir. Türkçeye çevrilen kitaplarından bazıları: Milli Mücadelede İttihatçılık (İletişim Yayınları, 2003); Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (İletişim Yayınları, 2003); Modernleşen Türkiye'nin Tarihi (İletişim Yayınları, 1995 ve 2017); (Mete Tunçay ile birlikte der.) Osmanlı İmparatorluğu'nda Sosyalizm ve Milliyetçilik (1876-1923) (İletişim Yayınları, 1995); (der.), Devletin Silahlanması: Ortadoğu'da ve Orta Asya'da Zorunlu Askerlik 1775-1925 (İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2003); (Donald Quataert ile birlikte der.) Osmanlı'dan Cumhuriyet Türkiye'sine İşçiler 1839-1950 (İletişim Yayınları, 1998); (W. van Schendel ile birlikte der.) Orta Asya ve İslâm Dünyasında Kimlik Politikaları (İletişim Yayınları, 2004); (Touraj Atabaki ile birlikte) Türkiye ve İran'da Otoriter Modernleşme - Atatürk ve Rıza Şah Dönemleri (İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2012); (der.) Askerlik “İşi”, Askerî İşgücünün Karşılaştırmalı Tarihi 1500-2000 (İletişim Yayınları, 2017); Modernleşen Türkiye'nin Tarihi (4. basım, İletişim Yayınları, 2018), Meşrutiyet'ten Cumhuriyet'e: Tarih, Toplum ve Siyaset (İletişim Yayınları, 2024).
