^{#smrgKİTABEVİ} Dişiliğin Vahşi Yönü : Avrasya ve Latin Amerika'da Tanrıçalar - Baba Yaga - Kali - Pombagira ve Santa Muerta - 2025

Santa Muerte, Baba Yaga, Kali ve Pombagira vahşi dişiliği temsil eden tanrıçalardır. Bu dört figür güçlü bir şekilde marjinallik, belirsizlik, kutsal güçler, dönüşüm ve maddenin değişimi, yaşamdan ölüme geçiş ve tersine dönüş ile ilişkilidir. Ölümün sembolleri olan kan, iç organlar, kemikler ve kafatasları ile ya da Santa Muerte örneğinde olduğu gibi bir iskelet olarak tasvir edilirler. Baba Yaga, yaşam ile ölüm arasındaki eşikte duran ve bu geçişte insanlara yardımcı olan şeytanlaştırılmış, eski bir tanrıçadır. Kali, şeytanlara karşı verdiği savaşlarda galip gelen güçlü bir savaşçı, Pombagira, mezarlıkların hanımı, Santa Muerte ise ölümün kendisidir. Bu figürler kendi kültürlerinde, farklı mekanlarda ortaya çıkarlar: Baba Yaga, eşiksellik ve öteki dünyaya geçişi sembolize eden, derin bir ormanda yer alan bir kulübe ve ateşten bir nehrin üzerindeki bir köprüde, Kali savaş alanları ve ölü yakma yerlerinde; Pombagira kavşaklar ve mezarlıklarda; Santa Muerte ise, toplumun ana akımının dışında kalan ve geçişlerle ilişkilendirilen mekanlarında görülür. Genellikle hem şehrin dış bölgeleri hem de gün ile gece arasındaki geçişle ilişkilendirilen bu figürlerin eşikselliği mekânsal ve zamansaldır. Bu durum özellikle de Latin Amerika'da, bu tanrıçalara inanan büyük grupların sosyal olarak marjinalleşmesini yansıtmaktadır. Ayrıca hem kan hem de yenilenme ile bağlantılı olan tanrıça kültlerine kimi zaman da kanlı kurbanlar sunulması gerekmektedir.