^{#smrgKİTABEVİ} Edebiyat ve Şölen : Aktör Mekan ve Ritüel - 2025

Şölen kavramı günümüzde sıkça ele alınan fakat üzerinde fazla çalışma yapılmamış bir kavramdır. İnsanın ferdi faaliyetlerinin dışında kalan, ait olduğu grup ya da toplumla ilişkilerinde mit, ritüel, arketip ve inanç gibi kavramların etkinliğinin şölen aksiyonu içinde varlığının sorgulandığı, tarih boyunca şölen algısının ne gibi değişikliklere uğradığı ve Dünya üzerinde hemen her toplumdaki şölenlerde mutlaka bulunan saz şairlerinin bu organizasyondaki yerini tespit etme ve varsa işlevlerinin neler olduğunun tespiti bu kitabın yazılış amacıdır.

Âşık edebiyatı ferdi bir üretimdir; fakat bu üretimin olması için aşığı bekleyen birçok aşama vardır. Bunlardan en önemlisi, bir ustanın yanında kalıp, geleneği ondan öğrenmesidir. Çeşitli meclislerde sanatını icra etmesi gerekmektedir. Edebi üretimin arkasında toplumsal ilişkiler rol oynadığı için aşıklık sosyolojik bir olgudur.

Sözlü, yazılı ve elektronik kültür gibi insanlığın geçirdiği evreler insanların kutladıkları festival, tören ya da şenlik gibi şölen türlerinin icrasını da etkilemiştir. Tarihsel bir arka plana sahip oldukları için kültür unsuru olan bu etkinlikler esas formunu korusa da değişen çağın şartları gereği yan unsurlarla beslenmişlerdir. Mekânlar değişip gelişmiş, aktörlerin sanat icra usulleri değişmiştir. Âşıklar, kahvehanelerin ve köy odalarının eski cazibelerini yitirmesi neticesinde modern şölenlerde daha çok boy göstermeye başlamışlardır. Sosyal medya, âşıkların şölenlerde kendilerini yeterince ifade edemedikleri için yeni bir icra mekânı olarak karşımıza çıkmaktadır.