^{#smrgKİTABEVİ} Turist Rehberleri İçin Anadolu'nun Somut Olmayan Kültürel Mirası - 2023

Kitap içerisinde yer alan otuz iki şehir seçilirken tur programlarında en çok ziyaret edilen şehirler ve SOKÜM açısından belirgin farklılıklara, özgün unsurlara sahip şehirler ele alınmaya çalışılmıştır. Ancak ulusal envanterde yer alan SOKÜM unsurlarının sayısının bazı şehrilerde fazla olması, o şehirlerde bir sınırlandırma yapma gerekliliğini de doğurmuştur. Bu gibi durumlarda turist rehberlerinin karşılarına en çok çıkan veya çıkma ihtimali en yüksek olan SOKÜM unsurlarına yer verilmeye çalışılmıştır. Ayrıca bir unsurun birden fazla şehrin envanterinde yer aldığı durumlarla da karşılaşılmış, bu gibi durumlarda eğer şehirler arasında SOKÜM unsurunun uygulanışında özgün farklılık varsa aynı unsura farklı şehirlerde yer verilme yoluna gidilmiştir. Ancak özgün farklılığın olmadığı durumlarda tek bir şehirde (bölümde) SOKÜM unsuruna yer verilmesi yeterli görülmüştür. Bazı durumlarda ise henüz envanterde kayıt alınmamış ancak güçlü turistik çekiciliğe sahip bazı kültürel miras unsurlarına yer verilmesi de uygun bulunmuştur.

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
YAZARLAR LİSTESİ
SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS VE TURİZM İLİŞKİSİ (Sinan KURT)
SOKÜM Nedir? / SOKÜM Belgelerinde Turizm Algısı / SOKÜM'ün Korunması Hususunda Turist
Rehberlerinin Rolü / SOKÜM Envanterleri

ANKARA (Bahadır İnanç ÖZKAN, Fulden Nuray KÜÇÜKERGİN)
Hacı Bayram-ı Veli Ziyaretleri ve Gelenekleri / Ahilik / Seymenlik / Ankara Tarihi
Hamamlarında Hamam Gelenekleri/Ankara Simidi / Ankara Tava / Ankara Döneri / Semercilik

ANTALYA (Caner ÜNAL)
Alafaradın Kilim Dokumacılığı / Alanya-Gökbel Yağlı Güreş Festivali Geleneği / Antalya Piyazı
ve Piyazcılık / Fığla Bardağı Yapımcılığı / Boğaz Çalma Geleneği / Çorap Örücülüğü /
Döşemealtı Halıcılığı / Ebru Sanatı / Geleneksel Elmalı Yeşilyayla Yağlı Güreş Festivali /
Geleneksel Söğle Peyniri Yapımı / Geleneksel Türk Okçuluğu / Kahve Geleneği / Ramazan
Bağaçası Geleneği Ve Bağaçacılık / Tirmis Yapımı ve Tirmisçilik / Bahar Kutlaması: Hıdrellez /
Pıngıdık Oyunu / Nazarlık Geleneği ve Nazarboncuğu / Antalya Serpme Böreği

AYDIN (Ayşe ARSLAN ÖZKAN)
Dericilik / Kıl Dokumacılığı / Körüklü Çizme / Kına Gecesi Ağıtları / Yuvarlama Geleneği /
Çömlekçilik / Yorgancılık / Efeler

BALIKESİR (Hasret ULUSOY MUTLU)
Çepni ve Tahtacılarda Kamberlik Geleneği / Barana Geleneği / Yağcıbedir Halıları / Köy
Hayırları / Keçe Yapımı / Zili/Sili / Gönen İğne Oyası / Deve Oyunu / Tülü Kabak / Şayak-Aba
Dokuma / Sarıbeyler Seferberlik Çöreği / Pamukçu Beldesi Erkek Oyunları

BOLU (Gülay ÖZALTIN TÜRKER)
Ahilik / Birikme Geceleri (Ateş Gezmeleri) / Tokalı Örtü/Örtme Dokumacılığı / Köroğlu Destanı
/ Mengen Aşçılık Geleneği ve Aşçılar Günü / Ferfene ve Çocuk Oyunları

BURSA (Ayşen ACUN KÖKSALANLAR)
İznik Çinisi / Kündekari Sanatı / Yorgancılık / Tahta Kaşık Yapımcılığı (Tongurdaklı Kaşık) /
Erguvan Bayramı / Meddahlık / Karagöz / Mehter / İpek Böcekçiliği / Bıçakçılık / Kılıç Kalkan
ÇANAKKALE (Onur AKGÜL)
Çanakkale Seramiği Ustalığı / Babakale Bıçakçılığı / Kispetçilik / Ayvacık Halı Dokumacılığı /
Köy Hayırları / Saya Gezme / Deve Oyunu / Arap Oyunu / Deve Güreşi / Sepetçilik / Çanakkale
Oyaları / Ezine Peyniri / Peynir Helvası

DENİZLİ (Mehmet Yavuz ÇETİNKAYA)
Denizli Horozu / Tavas Zeybeği / Buldan Bezi Dokumacılığı / Terakota / Eren Günü / Aşağıseyit
Köyü Koyunları Sudan Geçirme Festivali / Bardakçılık-Desticilik / Geleneksel Tören Keşkeği /Tel
Kırma Oyası / Yatağan Palası / Kılıcı / Çam Düdüğü-Sipsi Yapımcılığı ve İcracılığı / Boğaz
Havaları / Yaşayan İnsan Hazineleri: Hayri DEV, Halime ÖZKE, Özay GÖNLÜM
DİYARBAKIR (Gökhan KÖKSAL)

Diyarbakır Hasır Bilezik İşlemeciliği / Bazalt Taşı İşlemeciliği / Puşicilik / Diyarbakır Velime
Gecesi / Dengbejlik / Hedik Dökme / Güvercin Yetiştiriciliği / Kuyu Karpuzculuğu

EDİRNE (Gökhan KÖKSAL)
Ebru Sanatı / Edirne Çinisi / Edirnekari Sanatı / Edirne Kırmızısı / Kispetçilik / Kırkpınar Yağlı
Güreş Festivali / Tarihi Kırkpınar Yağlı Güreşleri / Aynalı Süpürge / Hıdrellez ve Kakava
Şenlikleri / Bocuk Gecesi Kutlamaları / Edirne Tava Ciğeri

ERZİNCAN (Necibe ŞEN, Erkan GÜNEŞ)
Bakırcılık / Halıcılık / Keşkek Günü / Sultan Seydi (Aceb Şîr Gazi Türbesi) / Kapı Tokmakları /
Diş Hediği / Mâni Söylemek / Âşıklık / Aşure

ERZURUM (Mehmet Fatih IŞIK, Zennübe IŞIK)
Cirit / Ehram / Karnavas Dut Pekmezi / Aşık (Aşşıh) Oyunu / Oltu Taşı İşlemeciliği
(Kehribarcılık) / Âşıklık Geleneği / Bardız Kilimciliği / Cağ Kebabı / Kıtlama Çay / Civil Peyniri /
Acem Ekmeği

ESKİŞEHİR (Muhammed KAVAK, Burak DÜZ)
Lületaşı İşlemeciliği / Sivrihisar Kilim Dokumacılığı / Sorkun Çömlekçiliği / Çibörek / Balaban
Kebap / Kuzu Sorpa / Toyga Çorbası / Göbete / Hıçın Böreği / Met Helvası / Seyyid Battal Gazi /
Yunus Emre / Nasreddin Hoca / Tepreş (Tepreç) ve Sabantoy (Sabantuy)

GAZİANTEP (Sonay KAYGALAK ÇELEBİ)
Bakırcılık / Yemenicilik-Köşkerklik / Kutnu Dokumacılığı / Sedef Kakmacılığı / Aba
Dokumacılığı / Barak Oda Geleneği / Antep İşi Nakış / Saraçlık / Aşırtmalı Aba Güreşi / Peçiç
Oyunu / Diş Hediği / Pekmez (Şıra) / Yuvalama Geleneği

HATAY (Mehmet YANMIŞ)
Peynirli Künefe / İpek ve İpek Böcekçiliği Kültürü / Cimem ve Sini (Bitkisel Örücülük) / Hasni /
Çömçe Kadın / Gar Sabunu (Defne Sabunu) / Bebek Reyhanlama / Antakya Carra Peyniri

İSTANBUL (Burcu DEMİR, Kağan Çağrı KARACA)
Ebru Sanatı / Eyüp Oyuncakları Yapımcılığı Ve Eyüp Halkası / Hat Sanatı / Mehter / Minyatür
Sanatı / Tezhip Sanatı / Kalemişi Sanatı / Meddahlık / Mevlevilik

İZMİR (Sinan KURT)
Sultan Nevruz / Geleneksel Deve Gösterileri / Parşömen Yapımı / Kabak Kemane Yapımı / Nazar
Boncuğu Yapımcılığı / Menemen Çömlekçiliği / Keçecilik / Beledi Dokumacılığı / İzmir Gevreği /
Lokma / İzmir Kumrusu / Boyoz

KARS (Dilara DENİZ)
Sözlü Gelenekler ve Anlatımlar / Gösteri Sanatları/ Halk Çalgıları ve Çalgı Yapımı / Sportif
Oyunlar / Doğa ve Evrenle İlgili Uygulamalar / Nevruz / Koç Katımı (Koç Salımı) Kutlaması /
Halk Mutfağı / El Sanatları / Yöresel Giyim

KAYSERİ (Nazlı AYSİN ÖRNEK)
Soğanlı Bez Bebekleri / Bünyan Halısı / Kayseri Mantısı / Nevzine Tatlısı Yapımı / Hamam
Kültürü / Pastırma / Sucuk / Avşar Ağıtları / Kayseri Düğün Gelenekleri / Seyyid Burhaneddin

KONYA (Merve KALYONCU YOLAÇAN)
Keçecilik / Tahta Kaşık Yapımcılığı / Konya Halk Mutfağı / Etliekmek / Küflü Peynir / Peynir
Şekeri (Mevlâna Şekeri) / Konya'ya İlişkin Toplumsal Uygulamalar / Konya Oturakları / Mevlevî
Sema Töreni / Şivlilik Geleneği

MALATYA (Alper GÖLBAŞ)
Ahşap Çivili Kundura Yapımı / Arguvan Türküleri / Kış Yarısı Eğlenceleri / Çarpım Toprağı /
Tura Oyunu / Arapgir Dolaması / Malatya Tarhanası / Kiraz Yaprağı Sarması
MARDİN (Serhat HARMAN, Dilan ARABACIOĞLU)

Telkâri / Cam Altı Resmi / Şahmeran / Basmacılık- Yazmacılık / Geleneksel Eğlence (Leyli
Gecesi-Reyhani Oyunu) / Mardin Yemekleri / Taş İşçiliği / Bakırcılık / Dövme/ Deq Geleneği /
Bayramlar- Törenler- Şenlikler ve Ritüeller: Berivan Töreni, Sersal-Sare Sale (Yeni Yıl Bayramı),
Cemaat (Cemai), Davar Nebi, Kırmızı Çarşamba, Cenaze Törenleri, Düğün, Doğum Ritüeli, Kıyam
Bayramı (Diriliş)- Hedo Rabo, Bilali Şenlikleri, Uçurtma (Kite) Festivali, Mardin Bienali, Kiraz
Festivali, Hanno Kritho / Güvercin Yetiştiriciliği

MERSİN (Burhan ÇINAR)
Mersin'deki Konargöçerler ve Kültürleri; Sarıkeçililer ve Göç Yolları / Deve Bortlatması / ÂşukMâşuk Oyunu / Ala Çuval Dokumacılığı / Cezerye / Lokman Hekim / Şahmeran / Karacaoğlan
ve Karacakız / Kızkalesi Efsanesi

MUĞLA (Filiz GÜMÜŞ DÖNMEZ, Altan ÇELİK)
Delbekçilik Kültürü / Dibekdere Çalgı Kültürü / Boğa Güreşleri / Muğla Bacası Yapım Ustalığı /
Milas Halı Dokumacılığı / Zeytin ve Zeytinyağı Kültürü / Sığla Yağı ve Günlük Kabuğu / Arıcılık
ve Bal Kültürü / Muğla Tarhanası / Keşkek / Çıntar ve Kuzugöbeği Mantarı / Rahvan At
Yarışları / Bodrum Türküleri / Karabağlar Yayla Kahveleri / Bez Dokuma / Kavaklıdere
Bakırcılık Sanatı / Kayaköy (Meğri) Halısı / Çarıkçılık / Sandalet Yapımı / Semercilik /
Geleneksel Çocuk Oyunları / Dont Destisi / Muğla Saraylısı / Çıtırmak, Gığam, Kıvam / Muğla
Sözlü Kültürü

NEVŞEHİR (Zeynep ÇOKAL, Aybüke ÖZSOY)
Çömlekçilik / Kaya ve Taş İşçiliği / Nahıl ve Nahıl Övme Âdeti / Tarihi Nevşehir Pazarı /
Bektaşilik ve Semah / Nevşehir Sözlü Geleneği

RİZE (Nermin AYAZ DÖNMEZ)
Rize Bezi /Feretiko Kumaşı / Bakırcılık / Atma Türkü / Tulum Yapımcılığı / Kemençe
Yapımcılığı / Sepetçilik / Serender / Pileki / Tahta Araba Yapımcılığı / Su Değirmenleri /
Vartivor Yayla Şenlikleri / Yaşayan İnsan Hazineleri / Çay Tarımı

SİVAS (Ali TÜRKER, Furkan ASLAN)
Kemik Tarak Yapımcılığı / Ağızlıkçılık (Çubukçuluk) / Bıçakçılık / Köse Süleyman Ziyareti /
Kirvelik/Semah/Saya Gezme ve Koç Katımı / Âşıklık / Sivas Halayları/Aşure Günü/Sivas Kangalı

ŞANLIURFA (Merve OFLUOĞLU)
Taş İşçiliği / Sıra Gecesi / Ferace / Zâkirlik / Mırra / Meyan Şerbeti (Biyanbalı) / Külünçe
(Peksimet) Yapımı / İsot ve İsot Yapımcılığı / Ciğer Kebap / Çiğ Köfte / Tirit Yemeği

TOKAT (Gülay ÖZALTIN TÜRKER)
Tokat Yazmacılığı / Bakırcılık ve Tokat Honçası / Hamam Geleneği/Tellaklık ve Natırlık /
Gelin/Damat Hamamı/Omuz Halayı/Tokat Telli Zurnası/Tokat Kebabı/Bez Sucuk/Tokat Çöreği

TRABZON (Özge GÜDÜ DEMİRBULAT)
Sürmene Bıçakçılığı / Telkâri / Alem Ustalığı / Kazaziye Ustalığı / Kemençe Yapımcılığı / Yayla
Göçü / Vakfıkebir Ekmeği / Hamsi Yemekleri Kültürü

TUNCELİ (Ali TÜRKER)
Düzgün Baba Efsanesi ve Ziyaretgahı / Munzur Baba Efsanesi ve Munzur Gözeleri / Kerbela
Mersiyeleri / Gağan / Heftemal (Hautamal) / Varvara ve Sılemano (Sımsım) / Musahiplik /
Tunceli Efsaneleri ve Masalları

VAN (Ezgi BAYRAM ÖZ)
Seramik Yapımı /Çömlekçilik / Savatlı Gümüş İşlemeciliği / Parzun Dokumacılığı / Reşik
Ayakkabı Yapımı / Köse Gelin Oyunu / Âşıklık / Dengbejlik / Oturmah / Hıdırellez / Hıdırnebi
Geleneği / Van Kahvaltısı / Otlu Peynir/ Van Otlu Peyniri / Van'ın Mutfak Kültürü / Festivaller
/Önemli Zatların Türbe ve Mezarlarını Ziyaret