^{#smrgKİTABEVİ} Zaniyeler - 2023

Ömer Seyfettin'le birlikte ilk hikayecilerimizden biri olarak kabul edilen Salahaddin Enis, bu romanında titiz gazeteci işi gözlemlerini edebiyatçı kimliğiyle aktarıyor. 1. Dünya Savaşı'nın İstanbul'unda, bir yanda kimliğini arayan harp bezgini halk; öbür yanda yozlaşmış yüksek sınıf, lüks içinde çılgınca alemler. Bu alemlerin romanda takma adlarla anılan müdavim edebiyatçıları, gazetecileri, nazırları, Meclis-i Mebusan üyeleri..

Uzun yıllar gazetecilik yapan, çeşitli romanlar yazan ancak yazdıklarının çok azı günümüze ulaşabilmiş Salâhaddin Enis'in Zaniyeler romanı, bir dönemin İstanbul'unda savaş zenginlerinin hayatlarına odaklanıyor. Natüralist roman geleneğinin izlerini taşıyan Zaniyeler'de hızlı yükselişler, ahlaki çöküşler ve savruluşlar eşliğinde insan hayatlarındaki facialara tanık oluyoruz.

“... Zâniyeler romanının yeniden basılması çok yerinde olur. Çünkü bu romanın Birinci Dünya Savaşı İstanbul'unun sorumsuz, yozlaşmış, zenginlik bezgini yüksek sınıf kesitli olması yanı sıra, günün gözde edebiyatçılarının iç yüzlerini yansıtan özel bir değeri de var. Romandaki kişilerden bazılarının (Yahya Cemal, Cemal Tahir, Rifat Melik vb. gibi), Yahya Kemal, Celâl Sahir, İzzet Melih vb. oldukları anlaşılıyor. Bu cesaret, Salâhaddin Enis'in niçin sonralara geçmesinin, günümüze gelmesinin önlendiğini, bir tür unutturulmaya mahkûm edilişini de aydınlatıyor...” - Behçet Necatigil, Milliyet Sanat Dergisi, 10 Haziran 1977.