^#smrgSAHAF Amasya'da Vakıf Bir Hastane ve Ahmed Ruhi Tingiz Bey CİLTLİ -

Evimiz Dere Mahallesi'nin son bölümü sayılan, Zincirlikaya Mevkii'nde olduğu için şehir merkezine gidip gelirken mutlaka hastaneyi (Ruhi Tingiz Hastanesi) çok yakından görmek durumunda kalırdık. Çünkü şehir merkezine sadece iki yoldan gidilirdi ki biri dere kenarını takip etmek suretiyle, "sel ağzı" dediğimiz, Yavuz Selim Meydanı'na, diğeri ise Plevne İlkokulu ile Fethiye Camii arasından giden bir yolla hastanenin altından inen güzergâhtı. Hastanenin giriş kapısı üzerinde ve kuzey cephesinde iri puntolarla yazılmış olan " Ruhi Tingiz Devlet Hastanesi" okunmaktadır ki; Devlet Hastanesi'nden önce gelen "Ruhi Tingiz" sözcüklerinin manasına yabancı olduğumdan olacak, çocukluğumdan beri bu özel ve bilmediğim kelimeleri bir fazlalık görmüş ve yadırgamışımdır.

Zamanla beni rahatsız eden bu kelimelerin, hastaneyi yaptıran şahsın isminden başka bir şey olmadığını öğrendiğimde, çocuksu fikirlerim ani bir olgunluğa ve iyimserliğe dönüşmüş, aklım erdiği yıllardan itibaren de hastaneyi yaptıran bu şahsı görmek, yaptığı büyük hizmetinden dolayı sarılıp ellerini öpmek gibi bir duyguyu gönlümde taşımışımdır. 1980'li yıllardan sonra ne zaman elime kalem alıp bir şeyler yazıp çizmeye kalkıştıysam, Ruhi Bey'in hayatı hakkında bilgi edinmek isteğini ruhumun derinliklerinde duymuş ve yaşamışımdır. 1985 sonlarında, 1949 / 1950 yıllarına ait İstanbul'dan Amasya'ya gitmek üzereyken satın almış olduğum iki büyük cilt halindeki Yeni İstanbul gazetelerinin sayfalarını karıştırdığım sırada tesadüfen Ruhi Tingiz, beyi konu alan şu önemli yazı dizilerini okumuştum. “

Hayırsever bir vatandaş; Amasya'da Yaptırdığı Elli Yataklı Bir Hastaneyi Sağlık Bakanlığı'na Bağışladı. İstanbul tacirlerinden Amasyalı Ruhi Tingiz ismindeki hayırsever bir zat, Amasya'da 50 yataklı bir hastane inşa ettirerek, intifa hakkı Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı'na ait olmak üzere Hazine adına hibe etmiştir. Bu yurttaşın halk sağlığına karşı olan bu yüksek iyiliği ve hassasiyeti şükranla karşılanmağa değer bulunmuş olduğundan, diğer varlıklı yurttaşlarımızın da aynı hassasiyeti göstermelerini temenni ederiz." 35 yıl önce yazılmış bu ilginç yazı dizisinin de tesirinde kalarak, Ruhi Tingiz Bey hakkında şu ilk yazılarımı kaleme aldım.

Ruhi Bey hakkında resmi bir bilgi edinmek gayesiyle, Amasya Valiliği'ne ilk yazılı müracaatımı yapıp, gerek gördüğüm diğer ilgili yerlerle de yazışmalarımı sürdürdükten sonra, yerinde incelemeler yapmak üzere, önce Amasya'da, daha sonra da İstanbul'da çalışmalarımı aralıksız devam ettirip Köln'e döndüm. 15.4.1993 yılı, Türkiye ziyaretim çok olumlu geçmiş, daha önce Amasya Valiliği kanalıyla dilekçeme verilen cevabi yazıda 1966 yılında vefat etmiş olduğunu öğrendiğim merhum Ruhi Tingiz'in hayatta kalan yakınlarıyla tanışma imkânına sahip olup, bu görüşmeler esnasında, onunla ilgili çok değerli bilgiler ve yine onu anımsatacak önemli malzemeler edinmiştim. Fakat bu bilgi ve materyaller konu üzerinde kitap yazmak ve bir sergi açmak için henüz kâfi değildi.

Yazışmalarımda ya cevap alamıyor veya aldığım cevapları yeterli bulmuyordum. Hastanenin açılışında o günkü mutlu olay gazetelere yansımış olduğundan, bazı kütüphanelerimize müracaatım söz konusu olmuş, Amasya Bâyezid İl Kütüphanesi, Ankara'daki Milli Kütüphane ve İstanbul Millet Kütüphanesi'ne konu üzerinde araştırma yapmalarını rica etmiştim. Milli Kütüphaneden olumlu cevap almama rağmen, gönderdikleri materyalleri yeterli bulmayarak, kütüphanelerimizde ve diğer bazı kurumlarımızda araştırma yapmak üzere bu işler için 1993 yılı içerisinde ikinci bir defa daha Türkiye'ye gidip çok değerli bilgilerle dönmüştüm. Benim Ruhi Tingiz sevgim böyle başlayıp gelişmiştir.

Kitap yazımı tamamladıktan sonra Amasya Belediyesi'nin tarihi ve kültürel varlıklara verdiği değerden dolayı kitabımı bastırmak için Amasya Belediyesi'ne ricada bulundum. Kitabımı Amasya Belediyesine incelenmek üzere bıraktığım gün Amasya Belediye Başkan Yardımcısı Osman Akbaş beni arayarak teşekkürlerini iletti. Daha sonra beni evimde ziyaret etti ve kitabın Amasya Belediyesi Kültür Yayınlarından çıkmasına karar verdik ve kitap hazırlandıktan sonra Bilfem Ofsette basıldı. Bu süreçte katkılarından dolayı değerli başkanımız Cafer Özdemir'e ve çalışma arkadaşlarına teşekkür ediyorum. - Ali Aydoğan Ahmedduranoğlu