^{#smrgKİTABEVİ} Anadolu'da Kalay ve Bronzun Tarihçesi - 2004

Bu çalışmanın temel amacı, yaklaşık olarak 4000 yıllık bir zaman dilimi içinde Eskiçağ, Ortaçağ ve Yeniçağ kaynaklarına göre Anadolu'da kalay yataklarının var olup olmadığı araştırmak ve hangi ülkelerden nasıl, kimler tarafından ve ne gibi ticari koşullarda satın alındığını ortaya koymaya çalışmaktır. Kalayın bakır ile alaşımından ortaya çıkan bronz, yaklaşık olarak M. Ö. 3500-1200 yılları arasında Anadolu'da “Bronz Çağı” olarak adlandırılan döneme adını vermiştir.

Anadolu'da kurulan uygarlıkların gelişip yüksek bir düzeye ulaşmasında kalayın oynamış olduğu rol, diğer metallerden farklı değildir. Ancak kalay ticareti, bazı metallere göre çok daha farklı bir gelişme göstermiştir. Tıpkı altın ve gümüş ticaretinde olduğu gibi, kalay da denizaşırı ülkelerden Anadolu'ya getirilen madenlerin başında yer almıştır. Yalnız hiçbir metalde göremediğimiz şekilde, kalay ticareti hemen her çağda büyük bir süreklilik göstermiştir.

Bu konuda bize en iyi bilgi veren kaynakların başında ise yazılı belgeler gelmektedir. Nitekim kaynaklardan öğrendiğimize göre, Anadolu'da kalayın tarihçesi, Orta Doğu ülkeleri veya Akdeniz ülkelerindeki kalayın tarihçesinden çok farklı bir gelişim göstermemiştir. Hatta Akdeniz ülkelerinin ticaret tarihinde ortak özellikler olan konuların başında kalay ticaretinin geldiğini rahatlıkla söyleyebiliriz.