^{#smrgKİTABEVİ} Çukurova Tarihinin Kaynakları 1: 1525 Tarihli Adana Sancağı Mufassal Tahrir Defteri -

Garplılaşma tarihimizi tanımak, tanzimatı tanımakla, tanzimatı tanımak da, o devrin başı sayılan Reşid Paşa'yı anlamakla mümkündür.
Bugün Paşa sağ olsaydı da, yaptığı ve yapmak istediği işlerin ruh ve mahiyeti kendisinden sorulsaydı, belki de konuşmayacak, o devirden kalma çeşitli vesikaları önümüze sererek "-İşte budur. Alın okuyun-" diyecektir.
Gerçekten, vesikalar mazinin aynası ve kimin elinden çıkmışsa onun o andaki kanaat ve ihatasının ifadesidir.
Reşid Paşa'nın yaşadığı devri, içinde bulunduğu sosyal şartları ve bu şartlara göre yaptığı ve yapamadığı işleri, en canlı ve en doğru olarak bize gösterebilecek ancak bunlardır, bu tarih vesikalarıdır. (Önsöz'den)

A. Nüfûs

1. Müslim ve Gayrimüslim Nüfûs

2. Mu'aflar

B. Yerleşim 2. Köyler

3. Kaleler

4. Cemaatlar

A. Para ve Ölçü Birimleri

B. Vergiler

C. Toprak İdaresi

D. Tarım

1. Buğday Üretimi

2. Arpa Üretimi

3. Pamuk Üretimi

4. Susam üretimi

5. Çeltik Üretimi

6. Alef Üretimi

7. Sebze Üretimi

8. Kavun ve Karpuz Üretimi

9. Erzen = Darı Üretimi

10. Bağcılık

11. Diğer Ürünler

E. Hayvancılık

1. Koyun ve Keçi Yetiştiriciliği.

2. Câmûs yetiştiriciliği

3. Arıcılık

4.Balıkçılık

5. Hayvancılıkla İlgili Diğer Vergiler

F. Sanayi ve Ticaret

1. Madencilik ve Sanayi

2. Ticaret

3. Mahsûl-i Keşti

IV. Deyimler ve Terimler Dizini

A. Nüfûs 1. Müslim ve Gayrimüslim Nüfûs 2. Mu'aflar B. Yerleşim 1. Şehir ve Kasabalar 2. Köyler 3. Kaleler 4. Cemaatlar A. Para ve Ölçü Birimleri B. Vergiler C. Toprak İdaresi D. Tarım 1. Buğday Üretimi 2. Arpa Üretimi 3. Pamuk Üretimi 4. Susam üretimi 5. Çeltik Üretimi 6. Alef Üretimi 7. Sebze Üretimi 8. Kavun ve Karpuz Üretimi 9. Erzen = Darı Üretimi 10. Bağcılık 11. Diğer Ürünler E. Hayvancılık 1. Koyun ve Keçi Yetiştiriciliği. 2. Câmûs yetiştiriciliği 3. Arıcılık 4.Balıkçılık 5. Hayvancılıkla İlgili Diğer Vergiler F. Sanayi ve Ticaret 1. Madencilik ve Sanayi 2. Ticaret 3. Mahsûl-i Keşti DEFTER-İ MUFASSAL-I LİVA-İ ADANA(Yeniyazı metin)DEFTER-İ MUFASSAL-I LİVA-İ ADANA (Tıpkıbasım)SÖZLÜK DİZİN I.Kişi, Oymak ve Cemâ'at Adları Dizini II.Coğrafya Adları Dizini III.Mimarî Eserler ve Vakıflar Dizini IV. Deyimler ve Terimler Dizini