^{#smrgKİTABEVİ} Ermeni Ayrılıkçılığı Yoluna Döşenen Taşlar - 2025

Ayrılıkçılık, içinde yaşadığı ülke veya tâbi olduğu devletten koparak, ayrı bir devlet olmak için girişimde bulunma, olarak tanımlanmaktadır. Tabii bu düşüncede olanlar da ayrılıkçı, ayrılma taraflısı diye, anılırlar.

19'uncu yüzyılın son çeyreği ile 20'nci yüzyılın başında, Osmanlı Devleti coğrafyasında yaşanan “ayrılıkçılık” hareketleri içerisinde Ermeniler, ayrı bir yer tutar. Yasadışı örgütlerin ateşlediği ayrılıkçı eylemler, gitgide genele yayılmış ve sonu hüsranla bitmiştir. Gerek iktisadî gerekse bürokratik güç bakımından önemli sosyal konumlarına rağmen, birarada yaşamaktaki mutluluğu bir yana iterek, “Ermenileri, ayrılıkçılığın acısını” tatmak için koşar adım gitmeye zorlayan grupların faaliyetlerini bilmeden, 1915 olaylarını tahlil etmek zor olacaktır.

Ayrılıkçı grupların, genellikle yasal partilerin şemsiyesi altında faaliyette bulundukları, bilinen bir gerçektir. 1908'den sonraki ortamda da Sosyal Demokrat Hınçakyan ve Taşnaksutyun Partilerinin yasal konumlarıyla, nasıl bir politik tavır sergilediklerinin incelenmesi önem taşımaktadır.