^#smrgSAHAF Fatih Devri Sonlarında İstanbul Mahalleleri, Şehrin İskanı ve Nüfusu - 1958

“İstanbul'da fetihten sonra teşekkül eden mahallelerin ekserini birer süretle feth-i mübine hizmet etmiş şahsiyetlerin, cami, mescid, hamam gibi vakıfları etrafında teşekkül etmiş olup hala namlariyle yadolunmaktadır. Böyle olduğu halde Molla Gürani, Molla Hüsrev gibi pek meşhur isimlere mensub olanlar hariç, bir çoğunun nereden geldiği unutulup gitmiştir. Halbuki bilhassa İstanbul semti mahallelerinin takriben üçte ikisinin, yirmi sene evveline kadar, Fatih devrinde taşıdıkları isimlerle anıldıkları, cami ve mescidlerin, Fatih vakfiyelerinden neşredilmiş olan üçünün Ayasofya vakıfları tahrir defterinin ve 1338 (1922) senesinde tertib olunan mahalle listesinin, tetkikinden anlaşılmaktadır.

Tam rakamlarını aşağıda vereceğimiz bu mahallelerden bir kısmı yeni teşkilatın yapıldığı 1934 senesinde değiştirildiğinden bütün bütün unutulmaya mahkum olmuştur. Şehrin neşvü nemasını ve Konstantiniyye'den İstanbul Hüviyetine geçişini canlı bir surette gösteren bu hatıraları takıyb ile bu vakıanın nasıl vücud bulduğunu anlamak ve Türklerin zerkettikleri şahsiyetlerinin şehrin damarlarında yayılışını adım adım tesbit etmek mümkün olmaktadır.” Girişten.