^#smrgSAHAF Irazca'nın Dirliği - 1997

Fakir Baykurt, Irazca'nın Dirliği'nde töreden gelen köyün yaşamaya baskısını iyice ortaya koyuyor artık. Köy bütün insanları ile, kendilerini yoksulluğa, tabiatın insafsızlığına esir eden bir düzen içinde, ilkel ve patriarkal bir geleneği sürükleyerek, birbirleriyle tırnak tırnağa didişerek çabalamaktadır. -Tahir Alangu

Irazca şu dünyaya geldi geleli gün yüzü görmemiştir. Dertli mi dertli bir kadındır; üstelik genç yaşta dul kaldığından kadınlığını da bilememiştir. Geçimdi, çocuktu, sonra torundu derken sırtı doğru düzgün yumuşak bir yatağa değmemiştir. Yetmezmiş gibi, köyün muhtarı Cımbıldak Hüsnü ile Haceli'yi ev yeri yüzünden düşman beller kendine. Ev işi halloldu, sular duruldu derken, anlar ki, su uyurmuş ama düşman uyumazmış.

Bu sefer torunu Ahmet'e kötülük eder düşmanlar; oğlu Bayram ölümlerden döner. Yitirir bir bir dayanaklarını... ve zavallı Irazca'nın ne dirliği kalır ne düzeni.

Fakir Baykurt, Karataş köyü ve insanlarını anlattığı ve Yılanların Öcü'yle başlayan üçlemesinin bu ikinci kitabında, "Yoksulluğun gözü kör olsun" dedirtiyor okura. Gücün parayla ölçüldüğü bir dünyada ve işlerin kayırmayla, rüşvetle görüldüğü bir ortamda köylü olmanın, yoksul olmanın ne anlama geldiğini dile getirirken, insanlığın bu acınası haline sanki bir ağıt yakıyor. Yılanların Öcü'nde başını gösteren yılanlar, Irazca'nın Dirliği'nde zehirlerini akıtıyor.