^{#smrgKİTABEVİ} İzmir Hikayeleri ve Diğer Hikayeler: Aktarım - Edisyon Kritik - 2025

Benim asıl şiir söylemeye hevesim var. Bir iki tane gazel bile yaptım ama Salih Efendi beğenmedi. Daha iyisini yaparsam sana okurum. Salih Efendi çok âlim ve yaman bir şairdir. Göreceksin ya, bilmediği yoktur. Arapça, Acemce, hele Türkçede eşi yoktur. Onunla beraber eski şairleri okuyoruz. Bugün Nedim Divanı'ndan iki üç gazel okuyacağız. Bir yandan bana manalarını anlatır, bir yandan vezinleri izah eder, takti usulünü öğretir. Sen aruz ne demektir, takti nedir, bilir misin? Türk edebiyatı tarihinin mihver şahsiyetleri arasında yer alan Halid Ziya Uşaklıgil'in İzmir Hikâyeleri ile telif ve tercüme hikâyelerinden oluşan Diğer Hikâyeler başlıklı iki kitap hâlinde hazırlanan bu eser, titiz bir çalışmanın ürünüdür. İlk kitap İzmir Hikâyeleri'dir ve 1942-1943 yılları arasında Son Posta gazetesinde tefrika edilen metnin, 1950 yılında kitaplaştırılan versiyonu esas alınarak yapılan edisyon kritik çalışmasıyla yayıma hazırlanmıştır. İkinci kitap Diğer Hikâyeler başlığını taşımaktadır. Kitap, Halid Ziya'nın İzmir'de arkadaşlarıyla birlikte çıkardığı başta Nevruz risalesi, Hizmet gazetesi ve Servet-i Fünûn'daki telif ve tercüme eserlerinin yanı sıra, Mektep dergisi ve Tanin gazetesinde yayımlanan telif hikâyelerini içermektedir. İki kitabın ortak noktası, yazarın hafıza mekânını teşkil eden İzmir'dir. İzmir Hikâyeleri sanatçının ömrünün son döneminde kaleme aldığı eserleri içermektedir. Bu hikâyelerin anlatıcısı olan Halid Ziya, geçmiş ile şimdi arasında gidip geliyormuş izlenimi verir; hem anlatma zamanını metne dâhil eder hem de vaka zamanının kendisinde bıraktığı izleri büyük bir şeffaflıkla okurla paylaşır. Diğer Hikâyeler'de yer alan eserler, sanatçının yazarlık deneyiminin ilk yıllarına aittir. Özellikle Gerilere Doğru hikâyesinde Nevruz risalesini çıkardığı günlerden, ilk yazı ve çevirilerinden, yazarlık yolunda attığı adımlardan ve Tevfik Nevzad ile Ahmet Celadet gibi yol arkadaşlarından söz etmesi, iki kitabın birbirini tamamlayan bir anlam taşıması bakımından önem arz etmektedir. Sanatçının yazarlık deneyimine ilişkin bu tarihî sürecin böylesine geniş bir panorama sunması, hikâyelerin tek bir çalışma içerisinde yayımlanmasının başlıca gerekçesini oluşturmaktadır.