^{#smrgKİTABEVİ} Londra'da Bir İstanbul Sergisi Diplomasi - Ekonomi - Temaşa (1893-94) - 2024

RÜSTEM PASA (OSMANLI DEVLETI'NIN LONDRA SEFIRI): “Londra'nın mahallelerinden birinde “lu'biyat ve panoramalar” icrasına mahsûs gayet büyük ve üstü kapalı bir bina içinde olan meşhur tiyatro binasında bu kez “Dersaadet Panoraması”nı seyircilere sunmak ve “ahvâl ve âdet-ı Sarkiye'yi gösterir” bazı manzaralar tertip etmeyi tasarlamakta olduğu…” “…Bu panoramanın “mürettibi” Macaristan ahalisinden “Mösyö Kiralfy” adında “hayırhahtan” bir şahıs olup, bize zerre kadar dokunabilecek her bir hâdiseden kaçınacağını tekrar tekrar bana söyledi… “ “… maksatlarının Osmanlı Devleti'nin “revnâk û letâfetini” [göz kamaştırıcı zarif güzelliklerini] göstermekten ibaret olduğuna dair kati suretle teminat vermiştir…” “… eğlence ve gösteriler tamamen hayalden ibaret ve özellikle “ezmine-i kadîmeye” ait olacaktır. Gerek eski ve yeni vakalar ve şahıslara dair hiçbir şekilde hicvedici, îmâlı gönderme veya benzetme yollu sataşmada bulunulmayacağı garanti edilmektedir.” “ … şaîr manzaralarla birlikte Haliç, Dersaadet ve Karadeniz Boğazı'nın bazı mevkileri ile Galata Kulesi'ni gösteren büyük bir panorama oluşturmaktan ibarettir. Bir de “Çarsu-yı Kebir” in bir kısmı ile bazı Türk kahveleri ve sokak köşelerini göstermek ve buralarda memleketin ürettiği ürün ve eşyaları satmak için Dersaadet'den dükkâncılar getirilmesi düşünülmektedir.” “…Olympia adıyla bilinen tiyatronun bir kısmı göl haline dönüştürüleceğinden Dersaadet'den bir miktar kayık ve kayıkçı getirmek düşüncesindedir.” “…Buradan kayıkçı teminine ruhsat verilmez ise şuradan buradan birtakım Rum ve Arapları çağırmaları ve programlarına Osmanlı devleti menfaatleri aleyhinde bazı şeyler sokmaları ihtimal dahilinde olduğu …” “…eğlence amaçlı gösterilere gelince; … ve nihayetinde bir Osmanlı ordusunun meydan muharebesinden zaferle dönüsünü gösterir bir geçit töreni düzenlenecektir. Bu olay, XVII. Asırda cereyan eder gibi gösterilecektir. … Kostümlerin takı ve süslemelerinin de XVII. Asırdan seçilmesi münasip görülmüştür…”


GIRIS

BIRINCI BÖLÜM : SERGILERIN TARIHI GELISIMI VE OSMANLI DEVLETI
Osmanli Devleti'nin Uluslararasi Sergilere Katilimi ve Sergilerden Beklentiler
Londra 1851 Sergisi ve Osmanli Devleti
Paris 1855 Sergisi ve Osmanli Devleti
Londra 1862 Sergisi ve Osmanli Devleti
Paris 1867 Sergisi ve Osmanli Devleti
Diger Sergi ve Fuarlarda Osmanli Devleti

IKINCI BÖLÜM : LONDRA'DAKI ISTANBUL SERGISI'NIN HAZIRLIK ASAMASI
Londra'daki Istanbul Sergisi'nin Türkiye'deki Hazirlik Asamasi ve Ortaya Çikan Sorunlar
Olympia Limited'in Istanbul Temsilcisi Charles Penbo'nun Sergi Hazirliklari
Sadrazam Ahmet Cevat Pasa'nin 5 Kasim 1893 Tarihli Tahrirati
Olympia Limited Sirketi Kayikçi Temini Için Yunanistanli Diyones'le Anlasiyor
Osmanli Devleti'nin Kayikçilar Konusundaki Endiseleri ve Alinan Tedbirler
Reji Idaresi Adina Sigara Yapmak Üzere Marsilya'ya Hareket Eden Kipti ve Yahudi Kadin Isçilerin Londra'ya Geçmemelerine Yönelik Tedbirler
Rüstem Pasa'nin Londra'daki Istanbul Sergisi'ne Yönelik Diplomatik Faaliyetleri
Kayikçilarin Istanbul'dan Londra'ya Hareket Etmeleri
Olympia Sirketi'nden Rüstem Pasa'ya Gelen Mektuplar
21 Temmuz 1894 Tarihli Birinci Mektup
21 Temmuz 1894 Tarihli Ikinci Mektup
Londra'daki Istanbul Sergisi'ne Türkiye'den Talep Edilen Insanlar ve Sergi Malzemesi
Istanbul'da Imâl Ettirilen Kayiklar
“Thomas Bontor & Co.” Adli Ingiliz Hali Ticaret Sirketinin Londra'daki Istanbul Sergisi'ne Usak'tan Hali Tezgâhi ve Dokuma Isçisi Götürme Talebi
Istanbul Çubukçu Esnafindan Süleymaniyeli Esad Bin Abdülkadir Efendi'nin Pasaport Talebi

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : LONDRA'DAKI ISTANBUL SERGISI'NIN AÇILISI VE ISLEYISI
Sergi Salonlari ve Sergi Düzeni
Serginin Program Kitapçigi
Sergi Plani ve Sergi Salonlarindaki Yerlesim Düzeni
Londra'daki Istanbul Sergisi'nin Açilisi ve Gelismeler
Londra'daki Istanbul Sergisinde Günlük Program Akisi
Bolossy Kiralfy'nin “Constantinople Or “The Revels Of The East” Adli Gösterinin Sahne Tasarimlari ve Oyuncularina Dair Ayrintilar
Ingiliz Basininda Londra'daki Istanbul Sergisi
The Ludgate Illustradet Magaazine: “Ayin Olayi”
The Strand Magazine : “Türkiye'nin Sultani” [Sultan II. Abdülhamid]”
Londra'daki Istanbul Sergisi'nin Kapanisi
Osmanli Devleti'nin Londra'daki Istanbul Sergisi'ne Karsi Gösterdigi Hassasiyetin Arka Plani
Bati'daki “Kötü Müslüman - Türk” Imajina Karsi Verilen Diplomasi Mücadelesinin Olusturdugu Gergin Ortamin Londra'daki Istanbul Sergisi'ne Yansimalari.

GENEL DEGERLENDIRME
SONUÇ
KAYNAKÇA
EKLER