^{#smrgKİTABEVİ} Vergi Hukukunda Pişmanlık Kurumları - 2025

Bu kitapta; bir hukuki müessese olarak pişmanlık kurumu kavramsal olarak ve bazı hukuk dalları itibariyle temel özellikleri bakımından tanıtıldıktan sonra; Vergi Usul Kanunu'nun 359'uncu maddesine 7394 sayılı Kanunla eklenen hükümler ve aynı kanunla ihdas edilen geçici 34'üncü madde hükümleri ile ilk defa vergi ceza hukuku alanında hukuki çerçevede isimlendirilen "etkin pişmanlık" hükümleri, vergi ceza hukukunun kadim müessesesi olan ve halen Vergi Usul Kanunu'nun 371'inci maddesinde varlığını sürdüren pişmanlık ve ıslah hükümleri ile karşılaştırılarak incelenmektedir. Etkin pişmanlık düzenlemeleri hürriyeti bağlayıcı cezalarda indirim öngörürken, Vergi Usul Kanunu'nun 371'inci maddesinde tanımlanan pişmanlık müessesesi ile esas itibariyle bir idari/mali nitelikli ceza olan vergi ziyaı cezasının kesilmemesi söz konusu olmaktadır. Kanunun 359'uncu maddesinde pişmanlık şartlarına uygun olarak bildirimde bulunanlara atfen, bu durumdakiler hakkında hürriyeti bağlayıcı kaçakçılık cezalarının uygulanmayacağı hükmü ile pişmanlık ve ıslah müessesesinin hürriyeti bağlayıcı cezalara etkisi de maddenin kapsamı içine alınmıştır. 7394 sayılı Kanunla yapılan düzenleme ile 371'nci maddede yer verilen fiilin işlendiğinin öğrenilmemiş olması şartı muhafaza edilmekle birlikte, kaçakçılık fiilleriyle verginin ziyaa uğratılması halinde, vergi aslı ile fer'ilerinin tamamı ile kesilen cezanın yarısının ve hesaplanan gecikme zammının ödenme aşamasına bağlı olarak, hükmolunacak ceza yüzde elli ile üçte bir arasında indirime tabi tutulmaktadır. Tarh edilen vergi ve vergi aslına bağlı olarak kesilen bir cezanın bulunmaması halinde de hükmolunacak cezada yüzde elli oranında bir indirim öngörülmüştür. Madde gerekçesinde ve uygulamada bu pişmanlık müessesesi için "Etkin Pişmanlık" tabirinin kullanıldığı görülmektedir. Buna rağmen, Vergi Usul Kanunu'nun 359'uncu maddesine 7394 Sayılı Kanunla eklenen hükümler arasında bu tabire rastlanmazken, yine 7394 Sayılı Kanunla yapılan geçici 34'üncü madde düzenlemesinde "Etkin Pişmanlık" tabirine açık olarak yer verilmiştir. Bu geçici maddenin süresi sona erdiğinde, "Etkin Pişmanlık" tabirinin kanunun kapsamı dışında kalacağı göz önüne alındığında, bazı kavram tartışmalarının ortaya çıkması ihtimal dahilinde olacaktır. Eserde, vergi hukukunda pişmanlık kurumlarına ve bunların ilişkilerine dair muhtemel tereddütler ile tartışma konularının vurgulanarak bir araştırma ekseni geliştirilmesine katkı sağlanması amaçlanmaktadır.