^{#smrgKİTABEVİ} İbn Haldun: Metodu ve Siyaset Teorisi - 2024

İbn Haldun, 14. yüzyılda modern sosyolojinin ve tarihçiliğin, hatta iktisat biliminin öncülerinden olduğu ileri sürülen, devlet ve siyaset teorisinde Machiavelli'ye “eş koşulan” bir düşünür. Ümit Hassan'ın, İbn Haldun'un büyük klasiği Mukaddime'sinin özütünü çıkardığı bu eseri de, çağdaş literatürde bir klasiktir. Hassan, Mukaddime'yi ve onun kilit kavramlarını, hadariler (yerleşikler)-bedeviler çelişkisini, toplumsal birlik bağını anlatan asabiyye'yi, zevkli üslûbuyla, eleştirel bir analize tabi tutar. Kitabı, bütüncül bir sosyal teori tartışmasına vesile eder. Mukaddime'yi esas olarak, devletin, tahakkümün, sınıfların oluşumunun kadim tarihi açısından ele alır. Orada devletlerin yozlaşma döngüsüne bakarken, zulmün tarihsel kurumlaşmasını izliyoruzdur bir yandan da.

“Kitap, İbn Haldun'un özgün metodolojisi ve siyaset bilimine katkıları üzerinde durmakta, ama aynı zamanda bir İbn Haldun kültünün oluşmasına da karşı çıkmakta, 14. yüzyılın düşünürünü sosyal bilimlerin, felsefenin, eleştirel düşüncenin kaynağı ve ufku olarak görmeyi reddetmekteydi.” HAMİT BOZARSLAN

Ümit Hassan
Cihan Savaşları'nın İkincisi'nde doğdu (26 Mayıs 1943). Orta ve yükseköğrenimini zor-belâ tamamladı. En çok Godfrey Goodwin'den öğrendi, san'at tarihi ve insâniyet bâbında. Kütüphânelerde “raf sistemi”nin faydasına hâlâ inanacak kadar muhafazakârdır. Ders makinesi olmaktan ders almadı; galiba, hafif-tertip bir rekor sahibi: Hukuk Tarihi'nden Uygarlık Tarihi'ne, Sosyoloji'den Siyasal Antropoloji'ye, Siyasal Doktrinler'den Osmanlı Sosyal-Siyasal Yapısı'na, Türk ve İslâm Düşünce Tarihi'nden Türk Dili-Edebiyatı'na, ve dahi Spor Tarihi'ne kadar yirmiyi aşkın alanda ve alt başlıkta, şu kadar yıldır hiç kesintisizce, iki yüz kadar derste öğrenmeye-öğretmeye çalıştı. (Bir ecnebiye rastladığında, bu durumdan, tabiî ki, hiç bahsetmedi.) Vakit kaldığında (fumoir'da) yazı yazdı. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi'nden sonra, dokuz yıldır –güzelim– Kıbrıs'ta Yakın Doğu Üniversitesi'nde görev yapmıştı. İskambil oynamaktan, at yarışında heyecanlanmaktan, spor temâşâsından pek hoşlanırdı; sevmeyi pek severdi. Bunlardan son ikisini sürdürmüştür. 17 Ocak 2023'te hayatını kaybetti.
Eserleri İletişim Yayınları'ndan yayımlanmaktadır: Osmanlı: Örgüt-İnanç-Davranış'tan Hukuk-İdeoloji'ye (2001), Eski Türk Toplumu Üzerine İncelemeler (2023, ilk baskı 1986), İbn Haldun: Metodu ve Siyaset Teorisi (2024, ilk baskı 1977).