^{#smrgKİTABEVİ} İnsan Haklarının Patolojisi : Hak Kavramı Üzerine Eleştirel Bir Tartışma - 2024

Son dönemde insan haklarının “son”una dair birçok şey söylendi. Bilhassa Douzinas bu sonu doğrudan ve cesaretle haykırdı. Bu çalışma, malumun ilanı denilecek bu tabloyu kabul etmekle birlikte insan haklarının geldiği noktayı çok daha paradoksal bir yerden kuruyor. Toplumsal sahanın her yerine dağılan neoliberal hak talepkârlılığının insan haklarının ontolojisini darmadağın ettiğini savunuyor. Hak taleplerinin neoliberal bireyselliğin içerisinden yükselmeye başladığı yerde karşılaştığımız “haklar enflasyonu”nun her şeyi nasıl da kutsallaştırdığını gözler önüne seriyor. Nitekim her talebin bir insan hakkı söylemi içerisine yerleştirilme çabasının insan haklarının söylemsel alanını boşaltmak demek olduğunu biliyoruz. Elbette ki, bunun politik olanı da sarstığını göz ardı etmemek gerekiyor. Politik olanın müştereğin üretimiyle ele alınması ile bireyselliğe yaslandırılması arasında antagonizma olduğunu vurgulamak önemli bir zorunluluk. Bu yüzden de şu soruları güçlü bir şekilde sormak mecburiyetindeyiz:

“Hakkın bir talep sınırı var mıdır?”,
“bu talep sürekliliğinin yasayla ilişkisi nedir?”
veya “bu talepkârlık politik olanla nasıl düşünülebilir?”.

Bu sorular, aklımıza hemen gelebilecek bazı kavramları da ortaya çıkarıyor. “Büyük-öteki”, “tanıma”, “empati”, “başkalık-etiği”… İşte İnsan Haklarının Patolojisi, bizleri bu kavramları haklar enflasyonu içerisinde yeniden düşünmeye çağırıyor.