^{#smrgKİTABEVİ} İttihat ve Terakki Cemiyetinin 1911 Kongresi ve Siyasi Programı İttihat ve Terakki Cemiyetinin En Uzun Yılı - 2017

Bilindiği gibi kongreler bir siyasi hareket ve/veya siyasi parti açısından genel politikaların tespit edilmesi bağlamında yön verici özelliğe sahiptir. Bir siyasi hareketin ve/veya partinin gerek önündeki meselelere bakış açısı, gerekse de örgüt/parti içi ve ülke geneli ile ilgili sorunlarda hangi çözüm yöntemini benimseyeceği kongrelerde netleşir.

Bunlarla ilintili olarak örgüt/parti içi muhalefetin konumu da yine kongreler aracılığıyla tespit olunur. Ya muhalefetle uzlaşılarak yeni bir rota benimsenir; ya muhalefet kongreye ve dolayısıyla partiye hakim olur ya da genelde olduğu gibi kongre iç muhalefetin tasfiye edilmesinin aracı olarak kullanılır. Ve elbette ki örgütlerin/partilerin yapısında bazı kongreler alınan kararların hareketin genel eğilimini derinden etkilemesi babında diğerlerinden daha öne çıkarlar.

Bu çalışmamızda biz 20. yüzyılın başında, kısa bir süre ancak gelecek dönemler üzerinde son derece belirleyici ve etkili olacak biçimde Osmanlı Devleti'nin kaderine egemen olan İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin tarihinden bir kesiti,1911 Kongre sürecini, bütün boyutları ile gözler önüne sermeye çalıştık. İttihatçılar açısından iç muhalefetin ortaya çıkması bakımından oldukça sıkıntılı olan 1911 yılında toplanan Kongresinde, İttihat ve Terakki, daha önceden savunduğu bir takım liberal görüşlerden vazgeçmiş, istikametini değiştirmiştir.

Bu bakımdan 1911 Kongre süreci, Türkiye'nin 19. yüzyıldan itibaren giderek ivme kazanan sosyo-ekonomik ve sosyo-politik dönüşüm sürecinin bir döneminin en önemli aktörü olan İttihatçıların zihin dünyasının çözümlenebilmesi ve dolayısıyla Türkiye'de siyasetin ve özellikle iktidar-muhalefet ilişkilerinin anlaşılabilmesi açısından oldukça önemlidir.