^{#smrgKİTABEVİ} Kitab-ı Tevarih-i Ali Osman -

Devletin kuruluş tarihi göz önünde bulundurulduğunda oldukça geç bir dönemde başlamış olan ‘Osmanlı tarih yazıcılığı', XV. yüzyılın ortalarından itibaren ürünlerini vermeye başlamıştır. Genelde ‘Tevârih-i Âl-i Osmân' olarak isimlendirilen erken dönem kaynak kümesi içerisinde ‘anonim' nitelikli eserler özellikli bir yer tutmaktadır. Osmanlı arşiv belgelerinin nispeten az olduğu devirler için kıymeti tartışılmayacak söz konusu kaynaklar, içerdikleri bilgiler açısından oldukça dikkat çekicidir. Popüler karakterli, küçük-büyük farklılıklarla birbirinden kopya edilmiş sade bir Türkçe ile nesir olarak kaleme alınmış metinler, yazanın kendisini gizlemesi dolayısıyla görece objektif bir yaklaşım sergilemiş, tarihî olaylara eleştirel bakış ve döneminin izlerinin takibi için vazgeçilmez kaynaklar olmuşlardır. Bu nedenle, Türk insanının tarih yazma ve okuma kültürünü yansıtan ve daha çok halk için yazıldığı anlaşılan söz konusu kitapların tarih araştırmalarında kullanımı özellikleri dolayısıyla büyük önem arz etmektedir.

Kitabın konusunu ‘Kitâb-ı Tevârih-i Âl-i Osmân' isimli ‘anonim ve ünik' yazma oluşturmaktadır. Yazmanın ilk sayfasından sonra bir bölümü ve sonu eksik olmakla birlikte elimizde altmış dört sayfalık kısmı bulunmaktadır. Osmanlı tarihinin 1390-1482 yılları arası dönemini içeren yazmanın, müellif, muharrir, musannif veya müstensihinin yanı sıra yazım ya da istinsah tarihinin tespit edilememesi bu tür eserlerin belirgin özelliği olmakla birlikte kaynak değerini düşürmemektedir. Yazmanın basit transkripsiyon yöntemiyle alfabemize aktarılan metni, tıpkıbasımı ile birlikte gerekli notlar eklenerek verilmiştir. Çalışmada konuyla ilgili kısa bir giriş ile birlikte hazırlayanın özel arşivinde bulunan bir ‘Muhtasar Târih-i Osmânî' sayfası da yer almaktadır.

Eser, tarih kaynaklarımızın tespiti ve ilgililerin bilgisine sunulması konusuna bir katkı olmak üzere neşredilmiştir.