^#smrgSAHAF Şanî-zade [ Şanizade ] Tarihi: Osmanlı Tarihi (1223-1237 / 1808-1821) 2 Cilt TAKIM -

Eser, ilmiye mesleğindeki üst seviyede müderrislik ve kadılıklarda bulunmuş, tıp, tarih, askerlik, matematik, geometri, coğrafya ve edebiyat sahasında yazdığı telif ve tercüme eserleriyle zamanının mühim ilim adamları arasında yer alan Şani-zade, Mehmed ‘Ata'ulah Efendi'nin, vak'a-nüvis hüviyetiyle Âsım Tarihi'ne zeyl olarak yazdığı, devrinin bir numaralı tarih kaynağı ve Tarih- Cevdet'in bilhassa 9, 10, 11. ciltlerinde faydalanılan en mühim eser olan bir Osamnlı tarihidir.

19. asrın çok değerli şahsiyetlerinden, yenileşme devrimizin adı saygıyla anılmak lazım gelenlerinden olan Şani-zade, Ahmed Cevdet Paşa tarafından asrının yegane tabip ve feylesofu olarak tavsif edilmektedir.

Tarihin gayesinin eskilerin yolundan giderek, bazılarının hoşuna gitmese de hadiselerin olduğu gibi yazılması kanaatinde olan Şani-zade, benimsediği bu tarih telakkisine uygun olarak Tarih'inde fikir ve mana dolu bir ifade tarzı kullanmış, kendi devrine kadar yazılan Osmanlı tarihlerinin modern anlayışa en yakın ve ilmisini meydana getirmiştir.

1808-1821 yılları arasında Osmanlı Devleti'nde cereyan eden hadiselerden, Alemdar Mustafa Paşa'nın akibeti, İngiltere ile yapılan antlaşma, Ruslar'la yapılanmuharebeler, İran'la münasebetler, Mısır ahvali, Gürcüler'le münasebetler, Venhabi gailesi ve bertaraf edilmesi, Mora'da Rumlar'ın isyanının başlaması ve bastırılması için yapılan faaliyetler, Fransa ile münasebetler, Tepedelenli Ali Paşa, Sırplar'ın isyanı ve bastırılması, Cezayir ve Tunus'taki hadiseler ve bu devletlerin bazı Avrupa devletleri ile münasebetleri, İsyanbul ve diğer Osmanlı şehirlerinde cereyan eden hadiseler, Avrupa'dan haberler, aziller, nefiyler, tayinler, tebdiller, tevcihler, sadaret değişiklikleri, vefatlar, şehzade ve sultan doğumları, İstanbul'daki yangınlar, fırtınalar, veba salgını, bayramlar ve bayramlaşmalar vb. bu eserden güvenle takip edilebilir.