^#smrgSAHAF Ulusçuluk ( Milliyetçilik ) -

Mehmet Ali Ayni kamu görevinin yanısıra durmadan kitap edinmiş, okumuş ve yazmış. Öldüğünde 36 yapıt bırakmıştı; "Milliyetçilik" bunların sonuncusu idi. Doğal olarak dili çok ağır bir Osmanlıca. Onun için biçemini değiştirmeden birçok yerde dilini güncelleştirmeye çalıştım. Bazan, anlamını ve anlatımını bozma sakıncasını gözönünde tutarak, özellikle dinsel konuları ele aldığı bölümlerde, daha az yenileme yaptım.

Milliyetçilik fırtına gibi bir kitap. Dedemin çoğunluğu eski Türkçe ve Fransızca sosyoloji ve tarih kitaplarından oluşan geniş bir kütüphanesi vardı. Bu kitaplar dört torun arasında paylaşıldı. Bende kalanları inceledim ve okuduğu kitapların birçok yerinde kırmızı kalemle eski Türkçe notlar ve özel işaretler gördüm. "Miliiyetçilik"te Türk ulusunun geniş tarihini incelemiş ve yüzyıllar boyunca Türklerin edindikleri çeşitli dinleri özetlemiş. Özellikle Osmanlı döneminin incelenmesi çok ilginç. İmparatorluğun bütün unsurları kendi milliyetlerini ortaya çıkarıyor yalnız Türkler "Türküz" diyemiyorlar, ancak "Osmanlıyız" diyebiliyorlar. Padişahlığın ve Osmanlı sarayının incelemesi de Osmanlı hanedanlığının çöküşünü ayrıntılı olarak açıklıyor. Sonunda Osmanlılığın tasfiyesinin kaçınılmaz olduğu ve Türklüğü ancak ulusçuluğun kurtaracağı sonucuna varıyor, 1943'te Cumhuriyetin bir değerlendirmesini yapıyor.

Aydın bir Osmanlının son kitabını, ellidört yıl sonra tekrar gün ışığına çıkarabildiğim için çok mutluyum. -Nezih H. Neyzi (Sunuştan)