Tüm yöntemsel tartışmalar kuramsaldır cümlesine gerçekten inanan iki sosyal bilimci olarak, bu kitapta kuramı düşünmeye, tartışmanın nasıl bir kuramsal çerçeveden kurgulandığını anlamanın gerekliliğine vurgu yapmaya çalıştık. Kuramla kurulan bu ilişki; bu alanda ilgili yazına da referansla bilginin nasıl oluştuğunu; en kişisel kaygılardan ilham alan bir araştırma sorusunda dahi, özel isimleri paranteze aldığımızda hangi kuramsal bilgiye katkı sunmaya çalıştığımızı anlama gayretidir. Sorular eşliğinde en temelde neyi merak ettiğimizi ve bu meraktan yola çıkarak, nasıl bir araştırma sorusu ve önerisi geliştirmemiz gerektiğini netleştirmeye çalışıyoruz. Buna istinaden de uygun yöntemi ya da yöntemleri düşünüyoruz. Bu noktada yaptığımız işin "zanaat" kısmı devreye giriyor. Veriye, ampirik olana karşı şüphecilik aslında daha iyiye, daha doğru yöntemleri geliştirmeye bizleri yöneltiyor.
Yöntem araçlarında dikkat edilmesi gerekenleri; sorunun nasıl sorulduğundan yanıtın nasıl verildiğine kadar tüm araçları anlatırken yaptığımız birçok çalışmaya referansla detaylandırmaya gayret ediyoruz. Tam da bu farklı örnek çeşitliliği ve bazı açılardan "peki ama nasıl daha az hata yaparız?" sorusuna vermeye çalıştığımız yanıt bizi bu kitabı yazmaya yöneltti. Zaman da dâhil olmak üzere kısıtlı kaynaklar ve imkânları da göz önüne alarak; çeviri olmayan veya daha çok ilgili yazının Türkçe derlenmesi şeklinde organize edilmeyen, okuru sorularla düşünme yolculuğuna davet eden ve her bir araştırmasında kullanacağı araçlar için tekrar tekrar bakıp faydalanacağı bir el kitabı hayal ettik. Bu nedenle de kitabı mümkün olduğunca konuşma dilinde, çok fazla referansa boğmadan ve özellikle alandaki ihtiyaçlara yanıt verebilecek şekilde toplumsal araştırmalarda bir rehber olması hedefi ile kaleme aldık.
YAZARLAR
ÖNSÖZ
1 BİLGİNİN KAYNAKLARI VE BİLİMSEL BİLGİ
Giriş
Bilmenin Kaynakları
Belirsizlik ve Bilme Açlığı
Bilginin Farklı Kaynakları
"De omnibus dubitandum est"
Bilimsellik Nedir?
2 GERÇEKLİK NEDİR? PARADİGMALAR
Giriş
Gerçeklik Nedir?
Bilmenin Tarihi
Modernizm Öncesi
Modernizm
Modernizm Sonrası - Post Modernizm
Bilgi Nasıl İlerler? Paradigmalar
Paradigma Örnekleri
3 ARAŞTIRMA SORUSU NASIL SORULUR?
Giriş
Araştırma Sorusu Tasarlama
Biçimsel Özellikler
Araştırma Sorusu Geliştirme Adımları
4 TOPLUMSAL ARAŞTIRMADA ETİK
Giriş
Araştırmada Etik
Araştırma Sürecinde Etik Aşamalar
Kuramların Sorgulanması
Araştırmanın Kaynağı
Araştırma Araçları ve Onam Formu
Sahada Saygı
Araştırma Yazımı
Araştırma Sonrası
5 ÖRNEKLEM NASIL ÇEKİLİR?
Giriş
Örneklem Tasarım Tarihi
Örnekleme Kavramları
Evren
Örnekleme Çerçevesi
Örneklem
Merkezi Limit Teoremi
Hata Payı
Örnekleme Yöntemleri
Olasılıklı Olan ve Olmayan Örneklemler
Olasılıklı Olmayan Örneklemler
Olasılıklı Örnekleme Yöntemleri
Basit Rassal Örnekleme
Sistematik Rassal Örnekleme
Katmanlama
Kümeleme
Çok Aşamalı Örnekleme
Niteliksel Çalışmalarda Örneklem
6 İNSANLAR NASIL YANIT VERİR?
Giriş
Yanıt Verme Süreci
Kodlama
Anlama
Çağırma/Getirme
Yargılama
Raporlama
Yanıt Verme Sürecinde Farklı Örnekler
Hızlı ve Yavaş Yanıt Vermek
Sosyal Arzu Edilebilirlik ve Diğer Yanlılıklar
7 SORU NASIL SORULUR?
Giriş
Açık Uçlu Sorular
Kapalı Uçlu Sorular
Soru Formu Tasarım ve Kullanımı
Farklı Veri Toplama Yöntemleri
Soru Formlarının Test Edilmesi
8 DERİNLEMESİNE GÖRÜŞMELER
Giriş
Derinlemesine Görüşmelerin İşlevi ve Kullanım Alanları
Derinlemesine Görüşmelerde Farklı Yöntemsel Yaklaşımlar
Derinlemesine Görüşmeler Tasarlamak
Derinlemesine Görüşmelerde Örneklem
Derinlemesine Görüşmelerde Araçlar
Derinlemesine Görüşmelerde Dikkat Edilecekler
Veri Analiz Etmek
Naturalizm mi, Etnometodoloji mi?
9 ODAK GRUPLAR
Giriş
Odak Grupların İşlevi ve Kullanım Alanları
Neden Odak Grup Yapalım?
Odak Grup Sonuçlarını Nasıl Kullanabiliriz?
Odak Grup Tasarlamak
Odak Gruplarda Örneklem
180 Odak Grup Dinamikleri ve Moderasyon
Odak Grupların Analizi
10 TOPLUMSAL ARAŞTIRMADA DENEYLER
Giriş
Sosyal Bilimlerde Deney
Neden Deney Yapmalıyız?
Deneyler Ne İşe Yarar?
Deney Türleri ve Tasarımı
Deney Türleri
Deneysel Yöntem Kavramları
Deneysel Yöntemde Örneklem
Yarı-Deney Türleri
Deneysel Yöntemin Geçerliliği
Deney Tasarımları
Doğal Deney
11 İÇERİK ANALİZİ
Giriş
İçerik Analizi Örnekleri
İçerik Analizi Paradigmaları
Temel İçerik Analizi
Yorumlayıcı İçerik Analizi
Niteliksel İçerik Analizi
İçerik Analizinde Örneklem
DİZİN
