^{#smrgKİTABEVİ} Yedikule Pamuk İpliği Fabrikası -

II. Abdülhamid pamuklu dokuma alanında büyüyen cari açığa karşı, imtiyazlar ve vergi muafiyetleriyle yeni girişimcileri teşvik etmek istiyordu. Bu ortamda üç Osmanlı bürokratı, İstanbul'da kurulacak bir dokuma fabrikası için imtiyaz aldılar. İmtiyazı devralan İngiliz yatırımcılarsa, Yedikule İstanbul'da fabrikayı inşa etti. Bu fabrika için başlangıçta geniş bir üretim çeşitliliği hedeflendi. Fakat sonrasında üretim sadece pamuk ipliğine yöneltildi. Fabrika yönetimi her üretim girdisi için, devletten vergi muafiyeti talep etmişti. Fakat devlet sadece ülkede yetişmeyen uzun lifli pamuk için, gümrük muafiyeti tanıdı. Bu muafiyet de üretim şartına bağlanmıştı. 1914'de fabrika için yeni bir şirket kuruldu. Yeni şirketin kurulmasından hemen sonra, 1. Dünya Savaşı başladı. Osmanlı Devleti savaş sırasında fabrikaya el koydu. Harbiye ordunun ihtiyaçları için fabrikayı yönetti. Yedikule İplik Fabrikası düşük kalite pamuk ipliğinde, piyasada kendine bir yer edinmişti. Cumhuriyetin ilanından sonra da, fabrika faaliyetini en az 1940'a kadar sürdürdü.

İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR LİSTESİ
GİRİŞ
1. II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİNDE OSMANLI SANAYİ TESİSLERİ İÇİN İMTİYAZ VERİLMESİ
Dokuma Fabrikası İçin Ortakların İmtiyaz Talebi
Ortakların Devletle Olan İmtiyaz Müzakereleri
Yedikule İplik Fabrikası'nın İmtiyaz Mukavelenamesi
2. YEDİKULE PAMUK İPLİĞİ FABRİKASI'NIN KURULUŞU
Fabrika İçin Şirket Kurulması ve Hisse Senedi Çıkartılması
Fabrika Yerinin Tespiti
Fabrika Arsasının Şirket Namına Kayıt Altına Alınması
FABRİKANIN AÇILIŞI VE ÜRETİME BAŞLAMASI
Fabrikanın Üretimi
İngiliz Sermayesinin İplik Fabrikası'na İlgisi Üzerine Bazı Düşünceler
Kadın İşçilerden Talep Edilen Vergi ve İstihdam Konusu
Artan İşçi Sayısı Sebebiyle Bölgede Oluşan Güvenlik Zafiyeti
II. Meşrutiyet Sonrası Fabrika İşçilerinin Grevi
4. FABRİKANIN MUAFİYET TALEPLERİ
Üretim Genişlemesi Potansiyeli Gerekçesiyle Fabrikanın Talep Ettiği Vergi Muafiyetleri
Taşımacılık Vergisi
Emlak Vergisi
Dâhili Gümrük Muafiyeti Talebi
İnce ve Uzun Telli İthal Pamuklara Tanınan Gümrük Muafiyeti
Ticaret ve Nafıa Nezaretinin Muafiyet Tanınan Pamuk İthali İle İlgili Görüşleri
Hindistan Kaynaklı Pamuklara Gümrük Muafiyeti
Mükerrer Rıhtım Vergisine Karşı Talep
Gümrük Muafiyetinin Denetlenmesi
5. II. MEŞRUTİYET'TEN CUMHURİYET'E
YEDİKULE PAMUK İPLİĞİ FABRİKASI
Fabrika İmtiyazının Uzatılma Talebi
Fabrikanın İmtiyazı Bittiği Gerekçesiyle Vergi İadesi Noktasındaki İtirazlar
Şirketin İmtiyazının Ne Zaman Sona Erdiği Meselesi
İthal Pamuklar İçin Gümrük Muafiyeti Talebinin Tekrarı
Fabrika İçin Yeni Şirket Kurulması
Birinci Dünya Savaşı Sırasında Fabrikanın
Fabrikanın Cumhuriyet Sonrası Faaliyetleri
SONUÇ
EKLER
KAYNAKÇA
DİZİN