^{#smrgKİTABEVİ} Adana'da Sosyal ve Ekonomik Hayat : 70 Numaralı Adana Şer'iyye Sicili'ne Göre - 2022

Şer'iyye Sicilleri, Osmanlı tarihinin idari sosyal ve ekonomik yapısının ortaya konulmasında önemli bir yere sahiptir. Şehir tarihi çalışması yapanlar için bu defterler mutlaka başvurulması gereken birinci elden kaynaklardır. Sicillerde o dönemde nüfus, cemaatler, aşiretler hatta sıradan olaylara dahi ulaşabilmek mümkündür. Bahsi geçen defterler şehirde bulunan vakıflar, cami ve mescitler, medreseler, evler hakkında zaman zaman önemli bilgiler ihtiva etmektedir. Şehirdeki meslek gurupları, ticaret, fiyatlar ve vergiler şer'iyye sicillerinde yer almaktadır. Şer'iyye sicilleri toplum ve şehir tarihinin aydınlatılmasını sağlayacak çok geniş bir yelpazeye sahiptir. Bu çalışmada; 70 Numaralı Adana Şer'iyye Sicili'ne dayanılarak Adana'nın 1815-1821 yılları arasındaki idari, sosyal ve ekonomik yapısı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Eser şehir tarihi çalışmalarına küçük de olsa bir katkı sunmayı amaçlamaktadır. Şer'iyye sicili sayısı bakımından Adana oldukça zengindir. Çalışılan defter sayısının ise bu orana göre yetersiz olduğunu belirtmek gerekir. Bu konudaki bir eksikliğin giderilmesi açısından çalışma önemli görülmektedir.

Eser giriş ve dört bölümden oluşmaktadır.

Giriş kısmında şehirle ilgili genel değerlendirmeler yapılmış; Türklerde ve İslam dünyasında İslam şehrinin tarihi gelişimi, sonraki süreçte ilk Türk-İslam devletlerinde ve Osmanlı Devleti'nde şehir hakkında genel bilgiler verilmiştir.

İkinci bölümde Adana'nın coğrafyası ve tarihi anlatılmıştır. Üçüncü bölümde şer'iyye mahkemeleri ve çalışanlarına değinilmiştir. Ayrıca şer'iyye sicillerinin Kitap Tanıtım Bülteni FENOMEN YAYINCILIK KİTAP TANITIM FORMU www.fenomenyayincilik.com şehir tarihi açısından önemi üzerinde durularak, çalışılmış Adana şer'iyye sicilleri tanıtılmış ve çalışmaya konu olan sicilinin özellikleri anlatılmıştır. Üçüncü bölümde 70 Numaralı Adana Şer'iyye Sicili'ne göre Adana'nın idari, sosyal ve ekonomik tarihi tahlil edilmeye çalışılmıştır. Bu bölümde Adana'nın sancak, kaza, nahiye, köy ve mezraları; evleri, mahalleleri, aşiretleri ve vakıfları üzerinde durulmuştur.

Ayrıca Adana'daki esnaf gurupları belirtilerek narh, fiyatlar, vergiler ve tarım hakkında değerlendirmeler yapılmıştır. Dördüncü bölümde sicilin transkripsiyonu verilmiştir. Belgeler genellikle okunaklıdır. Defterde okunamayan kısımlar (…) üç nokta ile okunuşunda kesinlik olmayanlar (?) ile gösterilmiştir. Silinmiş olduğundan okunamayan kısımlara (okunamadı) yazılmıştır.