^{#smrgKİTABEVİ} Akis Dergisi Cilt 2: Öfke ve İsyan (1957 - 1960) - 2023

Cemil Koçak'ın kaleme aldığı Akis Dergisi serisinin ikinci cildi, 1957 seçiminden 27 Mayıs 1960'a kadar geçen yaklaşık iki buçuk yıllık dönemde günden güne artan siyasi tansiyonun dergi tarafından nasıl yansıtıldığını resmediyor. 1954-1957 döneminde “ümit ve hayal kırıklığı” arasında gidip gelen ruh hâlinin açık bir “öfke ve isyan”a dönüşmesi ve ihtilale giden yolun taşlarının bu “öfke ve isyan” havası ile döşendiğini gözler önüne seriyor.

Hemen herkes tarafından CHP'nin resmî yayın organı olarak okunan Akis, “Demokratlar-Halkçılar” kavgasının bu son perdesinde, CHP muhalefetinin siyasal ve ideolojik istikametini çizmişti. Demokrat Parti iktidarının meşruiyetinin törpülenmesinde de Akis'in rolü kritikti. Başta Güney Amerika ve Orta Doğu olmak üzere; 1950'ler boyunca bütün dünyayı saran askerî ihtilal ve devrim hareketlerini her ayrıntısı ve gizli-açık paralellikleriyle sayfalarına taşıyan Akis, ‘diktatörlüklere karşı meşru devrimler' anlayışını oluşturmak gayesiyle, 27 Mayıs'ın fikriyatını temellendirmişti. Dergi, bu dönemde her türlü siyasi yumuşamanın şiddetle karşısında dururken; İsmet İnönü'nün şahsı etrafında kenetlenen CHP muhalefetinin de en önemli sözcüsü konumundaydı.

Akis'in rolü ve önemi siyasi istikamet çizmekten daha fazlaydı: “Aydınlar” olarak adlandırdığı bir zümrenin dünya, Türkiye, siyaset, toplum, kültür ve hayat tarzına dair anlayış ve görüşlerini şekillendirmeyi vazife edinen derginin aynasında Cumhuriyet'in birkaç nesli için hâkim ideoloji hâline gelmiş bir siyaset ve dünya görüşünü okumak mümkündür. Akis Dergisi: Öfke ve İsyan (1957-1960), Demokrat Parti iktidarının son dönemine dair tarihyazımının en önemli kaynaklarından ve başvuru eserlerinden biri olacaktır.