^{#smrgKİTABEVİ} Haşim Atasi'nin Suriyesi - Osmanlı'dan 1960'a - 2024

Bugünün Türkiye' sinde “Suriye” kelimesi duyulduğunda despot bir rejimle yönetilen çökmüş bir ülke, “Suriyeli” kelimesi duyulduğunda ise çaresiz mülteciler akla gelir.
Oysa medeniyetin beşiği olarak kabul edilen Bereketli Hilal'in batı bölgesindeki bu topraklar, yaygın dünya ticaretini ve ilk alfabeyi yaratan uygarlıklara ev sahipliği yapmış olan topraklardır.
Bölge halkları, farklı dini inanç, ırk ve yaşam tarzlarına karşı sergiledikleri hoşgörülü tavırlarıyla bilinen ve Sümer'den başlayarak önemli varlıklar gösteren halklardır.

Suriye'nin, Osmanlı'dan kopuşuyla birlikte, Ekim 1918' de Haşim Atasi önderliğindeki ulusalcı kesim gerçek anlamda bir çoğulcu demokrasi inşa etmek üzere yola çıkmıştı.
Mayıs 1919' da seçimle gelen Kurucu Meclis, Mart 1920' de bağımsız “Suriye Krallığı” ilan etmiş, ancak caydırıcı askeri bir güce sahip olmayan bu devlet, Fransa ve İngiltere orduları tarafından işgal edilip parçalanmıştı. Bu işgalin sonucunda Lübnan, Filistin ve Ürdün, Suriye'den koparılmış, Suriye ise beş ayrı mini devlete bölünmüştü.

Bütün bu olumsuzluklara rağmen Haşim Atasi önderliğindeki Ulusalcılar, oluşturdukları sivil kurumlar ve sabırlı mücadeleleri sonucunda 1943 yılında bağımsız Suriye Devleti'ni kurmuş, son Fransız askeri 1946 yılının nisan ayında ülkeyi terk etmişti.
Haşim Atasi' nin, çoğulcu demokrasi ilkesinden hareketle devam eden politik hayatı, bağımsızlık yıllarında dahi büyük engeller ve zorluklarla karşı karşıya kalarak sürdü.
Atasi, modern Suriye tarihinde ilk ve son kez gerçekleşen, iktidarın anayasal yolla devri ile 1955 yılında siyaset sahnesinden çekildi.