^{#smrgKİTABEVİ} Erzincan Okyanusu'nun Kanıtları Fosiller - 2023

Fosiller dünyanın her yerinde rastlanılabilecek çok özel ve ilgi çekici oluşumlardır. Bu nedenle de insanlığın ortaya çıkışından beri hep merak konusu olmuş, mistik anlamlar yüklenmiş ve çeşitli amaçlarla kullanılmışlardır. Bu oluşumların gerçekte ne olduğu Paleontoloji bilimi ile ortaya çıkmış ve asıl kimliklerini bulmuşlardır. Her ne kadar fosillerin ne oldukları, nasıl oluştukları artık biliniyor olsa da her karşılaştığımızda merak uyandıran enteresan yapıları, gizemli bir heyecan duygusu yaratmaktadır.

Fosiller binlerce yıldır amatör ve profesyonel şekillerde toplanmış, sınıflandırılmış ve adlandırılmışlardır. Bu oluşumların sergilendikleri özel alanlar kurulmuş, bazı fosil örneklerine çokça önem ve değer verilmiştir. Evet, gerçekten de fosiller önemlidir çünkü dünya üzerinde milyonlarca yıldır var olan, varlığı son bulan birçok canlı türünün evrimsel kanıtlarını üzerlerinde taşımaktadırlar. Bir anlamda yerkürenin jeolojik geçmişine açılan sihirli kapının anahtarları gibidirler. En ilginç ve özel yanlarından biri de hiçbir fosil örneğinin kendi türünden bile olsa başka bir fosile birebir benzemiyor olmasıdır. Yani tüm fosiller birbirinden farklıdır aslında. Her bir fosil örneği, tıpkı canlının yaşadığı zamanlardaki gibi, özel ve eşsizdir.

Fosiller bilimsel anlamda da birçok bilinmeyene ışık tutmuşlardır. Canlı türlerinin ilk olarak nerede ortaya çıktıkları, ne kadar süre yaşadıkları, yaşadıkları ortamdan nasıl etkilendikleri ve bu ortamı nasıl değiştirdikleri, türler arasındaki etkileşimin ne boyutta olduğu, beslenmeleri, kıtalar ve okyanuslar arası göçleri, ömürleri, yok oluşları, evrimleşmeleri gibi daha sayabileceğimiz bir sürü varoluş özellikleri ile aslında yer kürenin bilinmeyen karanlığını aydınlatmaya yardımcı olmuşlardır. Çünkü fosiller günümüze kadar gelebilmiş en güçlü tanıklardır.

Günümüzdeki en yüksek zirvelerin, yaşama en elverişsiz çöllerin, en derin vadilerin, kıta buzullarının bir zamanlar günümüz iklimlerinden çok daha farklı koşullar taşıdığını ortaya çıkaran en güçlü kanıtlar da yine fosillerdir. Bu fosiller çeşitli bitki türlerine ait olabildikleri gibi omurgalı ve omurgasız canlı türlerine de ait olabilirler. Şimdi ılıman veya yarı kurak iklim özelliklerine sahip olan bir yerde mamut gibi soğuk iklim canlılarına ait kalıntıların bulunması ya da günümüzdeki kurak çöllerde çeşitli bitki fosilleri ve uzun boylu bitkilerle beslenen zürafa gibi canlıların kalıntılarının bulunması, hatta çöllerde ve kıta içlerinde balık ve çeşitli denizel canlı fosillerinin bulunması yerküre üzerinde iklimlerin nasıl değiştiğini ortaya koyabilmektedir. Hatta fosiller kıtaların kayması kuramını dahi destekleyen kanıtlar olabilmektedir. Yani fosiller önemlidir, birçok açıdan önemlidir hem de. Bu nedenle de korunmalıdırlar.

Dünyanın birçok yeri gibi Anadolu da fosiller açısından oldukça zengindir. Volkanik sahaları bir kenara bırakacak olursak neredeyse Türkiye'nin her karışında farklı canlı türlerine ait fosillere rastlamak mümkündür. Ülkemizin birçok yerinde olduğu gibi Erzincan ve çevresinde de zengin fosil yatakları bulunmaktadır.