^{#smrgKİTABEVİ} Mit Ritüel ve Din Cilt 2 - 2025

Çalışmasının birinci cildinde dinin asgari tanımı olan “bir baş yaratıcı” ile başlayarak mitoloji ile dinin arasındaki farkları keşfeden, herhangi bir kutsal varlığa inancın kökenlerinin saptanmasıyla alakalı zorlukları ele alan, Yunanistan, Asya, Avustralya ve Amerika dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki totemizm, doğa mitleri ve yaratılış hikayelerini inceleyen Andrew Lang'ın ikinci cildin önemli bir kısmını farklı coğrafyalardaki tanrılar, gelenekler ve ritüeller arasındaki paralelliklerin ispatlanmasına ayırdığı görülecektir. Lang, bunu herhangi bir halkın diğerini etkilediği, ondan gelenek veya din ithal ettiği savıyla veya o güne hakim olan bazı romantik, öznel yorumlamaların etkisiyle yapmaz; onun asıl aradığı cevap, dünyanın birbirinden oldukça uzak köşelerinde yaşayan izole halkların ortaklaştığı “insani durum”un niteliklerinin içinde gizlidir. Bu tür bir kavrayış bugün bizler için çok yeni olmasa da Lang'ın dönemi için alışılmadık bir karakterdedir. Bundandır ki Lang, ikinci cildin sondaki Ek A'da bizi Fontenelle ile tanıştırarak aslında söylediklerinin yeni olmadığını ima ederken, Ek B'de benimsediği ekolü eleştirenlere titizlikle cevap vermeyi de ihmal etmez. Yine de Lang, tarafsız ve titiz bir bilimin peşinde koştuğu için kuramını hararetle savunurken de dikkati elden bırakmaz ve eksikliklerini sayıp dökmekten geri durmaz...