#smrgSAHAF Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae - Arabicae - Persicae = Lexicon Turcico - Arabico - Persicum 6 Cilt TAKIM - 2000
***
Franciszek à Mesgnien Meninski, Thesaurus'unu yayımlamakla bize Osmanlı Türkçesinin, dönemindeki en büyük sözlüğünü ulaştırmış, Türkçe sözcükleri beş Avrupa diline çevirmesiyle de Avrupalı bütün bilim adamlarınca kullanılabilir bir sözlük ortaya koymuştur. Sözlük, bugün de olağanüstü değerde bir dil anıtı olup Osmanlı tarihi ve kültürünü öğrenmek için zengin bir bilgi kaynağı, hepimizin sürekli yararlandığı bir kaynaktır. Thesaurus'un yararlanmadan Osmanlı Türkçesi dil ve kültür tarihi üzerine yapılacak ciddiye alınır bir araştırma neredeyse düşünülemez. Thesaurus'un, araştırmalardaki önemi ve rolüne, eskiden de, J. Ch. Clodius (1730), A. Ciadyrgy (1832), J. D. Kieffer & T. X. Bianchi (1835-37), A. C. Barbier de Meynard (1881-1886), D. Kelekian (1911) ve daha bir çokları gibi sözlüğün özetini çıkaran, hatta değiştirerek aktaran başka sözlükbilimciler tarafından da yüksek değer biçilmiştir.
Meninski, Franciszek (Francois) à Mesgnien. Fransız asıllı Polonyalı dilci ve şarkiyatçı. 1620'de Lorraine'de doğdu. Eğitimini Roma'da tamamladı. 1647'de Polonya'ya gitti. Kraliyet makamının şarkiyat şubesinde çalıştı. 1653'te Polonya büyükelçisi ile İstanbul'a geldi. İstanbul'da bulunduğu yıllarda Türkçe ve doğu dillerini öğrendi. 1656'da Varşova'ya döndükten sonra Türkçe çevirmenlik yaptı. 1657'de Polonya elçisi olarak Türkiye'de bulundu. 1661 yılında Viyana'ya giderek I. Leopold'un hizmetine girdi ve doğu dilleri çevirmenliği yaptı. 1669'da Kudüs ve Suriye'de bulundu. 1671'de Viyana'ya döndü. Muhtemelen bu yıllarda Evliya Çelebi ile görüşerek dil alışverişinde bulundu. 1677'de İmparator adına bir kez daha Türkiye'ye geldi. 1680'de yayımladığı sözlüğünü Avusturya İmparatoru I. Leopold'a adamıştır. 1683'te Osmanlılar Viyana'yı kuşattığında yanan basımevinden, Complementum Thesauri Linguarum Orientalium seu Onomasticum Latino - Tucico - Arabico - Persicum simul idem Index Verborum Lexici Turcico - Arabico - Persicum adlı çalışmanın Latince Türkçe bölümünün basımında kullandığı fontları kurtarmayı başarmıştır. Her gittiği yerde saraylarda kabul gören ve birçok diplomatik görev üstlenen Meninski, oldukça haraketli geçen yaşamı süresince, İmparatorluk Doğu Dilleri Başçevirmeni, Saray Savaş Meclisi Üyesi ve Kudüs Kutsal Mezarı Şövalyesi unvanlarını aldı. 1698'de Viyana'da dünyanın bütün dillerine veda etti, bizlere bu anıt eserleri bırakarak... Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae-Arabicae-Persicae (1680), Linguarum Orientalium Turcicae-Arabicae-Persicae Institute seu Grammatica Turcica (1680), Complementum Thesauri Linguarum Orientalium seu Onomasticum Latino - Tucico - Arabico - Persicum simul idem Index Verborum Lexici Turcico - Arabico - Persicum (1680)
Thesaurus linguarum Orientalium. Lexicon Turcico-Arabico-Persicum, .
Cilt I. 1-1992 sütun (1110 s.) .
Cilt II. 1993-4220 sütun (1114 s.) .
Cilt III. 4221-6080 sütun (930 s.) .
Grammatica Turcica, . .
Cilt IV. 1-276 (276 s.) .
Complementum Thesauri Linguarum Orientalium seu Onomasticum Latinum Turcico Arabico Persicum simul idem Index Verborum Lexici Turcico Arabico Persicum. .
Cilt V. 1024 s. .
Index der türkischen Wörter.
Cilt VI. 96 s. .
Hemen hemen bütün Türkologlar, ilk baskısı kütüphanelerimizde bulunmayan bu sözlüğün, hem Meninski'nin sağlığında basılmış olması hem de Almanca, Lehçe tercümeleri içermesi nedeniyle ilk baskının tıpkıbasımının yapılmasının daha uygun olduğu görüşünde birleşmektedirler. İlk kez 1680 yılında basılan Thesaurus, 20. yüzyıl öncesi Osmanlı Türkçesi sözvarlığını ortaya koyan en zengin çalışma olmakla kalmayıp Osmanlı Türkçesinin dönemindeki en büyük sözlüğüdür. Bugün Osmanlı kültür ve tarihini öğrenmek için zengin bir bilgi kaynağı olan Thesaurus'tan yararlanmadan Osmanlı Türkçesi, kültürü ve tarihi üzerine yapılacak bir araştırma neredeyse düşünülemez. Prof. Dr. Stanislaw Stachowski (Krakow) tarafından hazırlanan ve tam olarak 9500 sözcüğü kapsayan Türkçe sözcükler dizini, sözlüğün kullanımını oldukça kolaylaştırmıştır. Türkçe sözcüklerin Latin harflerine aktarılmış olması da sözlüğün en önemli özelliklerinden biridir.
Tk. 9757172391; I. c. 975717240 5; II. c. 9757172413; III. c. 9757172421; IV. c. 975717243X; V. c. 9757172448; VI. c. 9757172456
***
Franciszek à Mesgnien Meninski, Thesaurus'unu yayımlamakla bize Osmanlı Türkçesinin, dönemindeki en büyük sözlüğünü ulaştırmış, Türkçe sözcükleri beş Avrupa diline çevirmesiyle de Avrupalı bütün bilim adamlarınca kullanılabilir bir sözlük ortaya koymuştur. Sözlük, bugün de olağanüstü değerde bir dil anıtı olup Osmanlı tarihi ve kültürünü öğrenmek için zengin bir bilgi kaynağı, hepimizin sürekli yararlandığı bir kaynaktır. Thesaurus'un yararlanmadan Osmanlı Türkçesi dil ve kültür tarihi üzerine yapılacak ciddiye alınır bir araştırma neredeyse düşünülemez. Thesaurus'un, araştırmalardaki önemi ve rolüne, eskiden de, J. Ch. Clodius (1730), A. Ciadyrgy (1832), J. D. Kieffer & T. X. Bianchi (1835-37), A. C. Barbier de Meynard (1881-1886), D. Kelekian (1911) ve daha bir çokları gibi sözlüğün özetini çıkaran, hatta değiştirerek aktaran başka sözlükbilimciler tarafından da yüksek değer biçilmiştir.
Meninski, Franciszek (Francois) à Mesgnien. Fransız asıllı Polonyalı dilci ve şarkiyatçı. 1620'de Lorraine'de doğdu. Eğitimini Roma'da tamamladı. 1647'de Polonya'ya gitti. Kraliyet makamının şarkiyat şubesinde çalıştı. 1653'te Polonya büyükelçisi ile İstanbul'a geldi. İstanbul'da bulunduğu yıllarda Türkçe ve doğu dillerini öğrendi. 1656'da Varşova'ya döndükten sonra Türkçe çevirmenlik yaptı. 1657'de Polonya elçisi olarak Türkiye'de bulundu. 1661 yılında Viyana'ya giderek I. Leopold'un hizmetine girdi ve doğu dilleri çevirmenliği yaptı. 1669'da Kudüs ve Suriye'de bulundu. 1671'de Viyana'ya döndü. Muhtemelen bu yıllarda Evliya Çelebi ile görüşerek dil alışverişinde bulundu. 1677'de İmparator adına bir kez daha Türkiye'ye geldi. 1680'de yayımladığı sözlüğünü Avusturya İmparatoru I. Leopold'a adamıştır. 1683'te Osmanlılar Viyana'yı kuşattığında yanan basımevinden, Complementum Thesauri Linguarum Orientalium seu Onomasticum Latino - Tucico - Arabico - Persicum simul idem Index Verborum Lexici Turcico - Arabico - Persicum adlı çalışmanın Latince Türkçe bölümünün basımında kullandığı fontları kurtarmayı başarmıştır. Her gittiği yerde saraylarda kabul gören ve birçok diplomatik görev üstlenen Meninski, oldukça haraketli geçen yaşamı süresince, İmparatorluk Doğu Dilleri Başçevirmeni, Saray Savaş Meclisi Üyesi ve Kudüs Kutsal Mezarı Şövalyesi unvanlarını aldı. 1698'de Viyana'da dünyanın bütün dillerine veda etti, bizlere bu anıt eserleri bırakarak... Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae-Arabicae-Persicae (1680), Linguarum Orientalium Turcicae-Arabicae-Persicae Institute seu Grammatica Turcica (1680), Complementum Thesauri Linguarum Orientalium seu Onomasticum Latino - Tucico - Arabico - Persicum simul idem Index Verborum Lexici Turcico - Arabico - Persicum (1680)
Thesaurus linguarum Orientalium. Lexicon Turcico-Arabico-Persicum, .
Cilt I. 1-1992 sütun (1110 s.) .
Cilt II. 1993-4220 sütun (1114 s.) .
Cilt III. 4221-6080 sütun (930 s.) .
Grammatica Turcica, . .
Cilt IV. 1-276 (276 s.) .
Complementum Thesauri Linguarum Orientalium seu Onomasticum Latinum Turcico Arabico Persicum simul idem Index Verborum Lexici Turcico Arabico Persicum. .
Cilt V. 1024 s. .
Index der türkischen Wörter.
Cilt VI. 96 s. .
Hemen hemen bütün Türkologlar, ilk baskısı kütüphanelerimizde bulunmayan bu sözlüğün, hem Meninski'nin sağlığında basılmış olması hem de Almanca, Lehçe tercümeleri içermesi nedeniyle ilk baskının tıpkıbasımının yapılmasının daha uygun olduğu görüşünde birleşmektedirler. İlk kez 1680 yılında basılan Thesaurus, 20. yüzyıl öncesi Osmanlı Türkçesi sözvarlığını ortaya koyan en zengin çalışma olmakla kalmayıp Osmanlı Türkçesinin dönemindeki en büyük sözlüğüdür. Bugün Osmanlı kültür ve tarihini öğrenmek için zengin bir bilgi kaynağı olan Thesaurus'tan yararlanmadan Osmanlı Türkçesi, kültürü ve tarihi üzerine yapılacak bir araştırma neredeyse düşünülemez. Prof. Dr. Stanislaw Stachowski (Krakow) tarafından hazırlanan ve tam olarak 9500 sözcüğü kapsayan Türkçe sözcükler dizini, sözlüğün kullanımını oldukça kolaylaştırmıştır. Türkçe sözcüklerin Latin harflerine aktarılmış olması da sözlüğün en önemli özelliklerinden biridir.
Tk. 9757172391; I. c. 975717240 5; II. c. 9757172413; III. c. 9757172421; IV. c. 975717243X; V. c. 9757172448; VI. c. 9757172456
